Portekiz’den İran’a uzanan Kültür Yolu

Dünyanın en kapsamlı kültür sanat projelerinden biri olan Türkiye Kültür Yolu Festivalleri’nin Başşehir ve Beyoğlu ayağı başladı. Şenlikler kapsamında dünya müziğinin kıymetli isimleri de Türkiye’de sahne alıyor. Beyoğlu Kültür Yolu Festivali’nin önde gelen aktiflikleri ortasındaki İstanbul 4. Milletlerarası Halk Müzikleri Şenliği, bu yıl açılışını İranlı ünlü yorumcu Alireza Ghorbani ile yapıyor. 4 Ekim akşamı Atatürk Kültür Merkezi’nde sahne alacak Alireza Ghorbani, İstanbullu müzikseverlere eşsiz sesi ve yorumu ile İran klasik müziğinin modernize edilmiş hâlini tanıtacak. Sanatkara konserde ünlü yorumcu Yavuz Bingöl de bir müzik ile eşlik edecek.

Tüm dünyada “Fado’nun Sesi” olarak tanınan Mariza ise, Kültür Yolu Şenlikleri kapsamında hem Beyoğlu hem de Başşehir Kültür Yolu Festivali’nde dinleyicisi ile buluşacak. Portekiz Devleti tarafından Portekiz kültürünü yurt dışında en âlâ temsil eden sanatçı unvanını da alan Mariza, bugün İstanbul’da AKM’de, yarın ise Ankara’da CSO Ada Ankara’da sahne alacak. İran’dan dünyaya ulaşan etkileyici sese sahip Alireza Ghorbani ve Grammy Ödülleri’ne aday gösterilen birinci Portekizli sanatçı olan Mariza ile konuştuk.

MÜZİĞİMİN HÜZNÜNÜ PAYLAŞIYORUZ

Geçmiş yıllarda da sizi Türkiye’de ağırlamıştık. Tekrar Türkiye’de olmak nasıl bir his?

Türkiye, yıllardır her seferinde tıpkı heyecanla geldiğim bir ülke. Bilhassa İstanbul kendime çok yakın hissettiğim bir kent. Konser sonrası yediğimiz hoş yemekler, dinleyicinin sıcak ilgisi bana kendimi çok keyifli hissettiriyor. Bu kere hem İstanbul’da AKM’de hem de Ankara’da CSO Ada Ankara’da dinleyicilerimle buluşacağım. Bilhassa İstanbul’da Kapalıçarşı’yı ve alışveriş yapmayı çok seviyorum. Vakit bulduğumda kumaş ve çok sevdiğim baharatlardan alarak dönüyorum.

Portekiz’in kendine has müziği Fado’yu Türk dinleyicisine sevdiren isimlerden birisiniz. Müziğinizin bu topraklardaki yansımasını nasıl görüyorsunuz?

Türkiye’deki dinleyiciler söylediğim müzikleri lisanını anlamasalar bile benimle birebir hisleri paylaşarak dinliyor. Beni anladıklarını hissedebiliyorum. Müziğin ortak hissini birlikte paylaşıyoruz. Müziklerdeki hüznü derinden hissedebiliyorlar. Zira Türk dinleyicisi de hislerini coşkuyla söz ediyor. Bu yüzden ortamızda yıllara dayanan çok özel bir bağ var.

Şu an tüm dünyada “Fado’nun Sesi” olarak biliniyorsunuz. Esaslı bir müzik geleneğinin temsilcisi olmak nasıl hissettiriyor?

Onur verici. Küçüklüğümde tanıştığım birinci müzikler daima Fado müzikleriydi. Müzik olarak Fado’yu tanıdım. Yıllar sonra Fado söyleyerek dünya sahnelerinde bu müziği temsil ediyor olmak benim için çok özel bir his. Fado aslında uzun yıllardır Dünya müziği arenasında bir tıp olarak çok güzel biliniyor lakin hudutları aşmasını sağlayan ve Fado’yu tüm dünyaya sevdiren ses Amalia Rodrigues oldu. Ben de Fado geleneğini sürdürmeye ve en uygun biçimde temsil etmeye çalışıyorum. Klâsik Fadoları bulup yorumlamaya ve üzerime düşeni yapmaya çalışıyorum.

Gençliğinizde seslendirdiğiniz farklı çeşitlerde müzikler de olmuş. Fado’nun yerini tutmaz lakin seslendirmekten hoşlandığınız farklı çeşitler de var mı?

Ben tam bir Fado aşığıyım. Hem klasik hem de içinde çağdaş tınıların olduğu müzikleri seslendiriyorum. John Mayer üzere etkileyici işler çıkaran isimleri takip ediyorum. Klâsik müzikler içerisinde beni çok etkileyen müzikçiler ve usuller var. Albümde durum daha farklı müzikal hudutlarımı daha fazla esnetebiliyorum. “Terra” ya da “Mundo” albümünde de bu stil soundlar vardı. Bir sanatçı olarak yaşadığımız çağ içerisindeki müziklerle etkileşim içinde olmamak mümkün değil. Bence tüm kültürlerin müzikleri derinlere indiğimizde birbiri ile etkileşim içinde.

Küçük bir çocukken tanıştığınız Fado’yu dünyaya duyuran isimlerden biri oldunuz. Fado ile ilgili gerçekleştirmek istediğiniz bir hayaliniz var mı?

Yıllardır turnelerdeyim farklı kültürleri daha yakından tanıma fırsatı buldum. Müziğimi zenginleştirerek daha fazla beşerle buluşturmak ve klasik Fadoları dünyanın farklı yerlerinde söylemek en büyük hayalim.

İÇTEN HİSSETMEDEN SÖYLEYEMEM

Türkiye’ye birinci gelişiniz olmadığını biliyoruz. Geçtiğimiz yıl, Mistik Müzik Şenliği için Konya’ya gelmiştiniz. Türkiye’ye öbür seyahatlerinizde oldu mu?

Evet bu birinci gelişim değil. İstanbul’da 2004 ile 2006 yıllarında farklı şenlik ve programda yer almıştım. 2006’dan sonra da bilhassa Konya’daki Mistik Müzik Festivali’ne yanlış hatırlamıyorsam 4-5 kere katıldım.

Türkiye ve İran’ı kardeş ülke olarak gördüğünüzü söylemişsiniz. Türkiye’de beğendiğiniz ve kendinize yakın gördüğünüz müzisyenler var mı?

Doğru, katiyetle kardeş ülke olduğumuzu düşünüyorum. Bilhassa müzik, atasözleri ve yemek kültürü başta olmak üzere çabucak her mevzuda çok yakınız ve benzerliğimiz bizi kardeş ülke yapıyor. Benim de çocukluğumdan beri Türk müziğine ilgim vardı. Hem kelamlı hem de enstrümantal müzikleri tüm samimiyetle hissediyorum. Kendi köküm üzere hissedip ilgi gösterip, dinliyorum.

Beyoğlu Kültür Yolu Şenliği açılışında sahne alacaksınız. Şenlik programını inceleme talihiniz oldu mu? Şenlik hakkında neler söylemek istersiniz?

Programa davet edildikten sonra şenliği biraz araştırdım. En yüksek gücüm ve en kaliteli halim ile şenliğe katılacağım. Umut ediyorum bu şenlik her yıl dünya çapında bir sürü sanatçıyı ağırlasın ve daima daha âlâ ve daha kaliteli işlere konut sahipliği yapsın.

AKM’de vereceğiniz konser için repertuvarınızda neler var? Türk dinleyicileri neler bekliyor?

Klasik İran müziğine tartı vereceğiz. Birkaç genç, başarılı ve yetenekli müzisyen arkadaşımla seçtiğimiz yapıtları birlikte seslendireceğiz. Repertuvarımızda hem eski İran sanat müziği hem de birkaç yeni modül olacak.

Biz sizi dinlerken sesinizi ve müziğinizi çok dokunaklı buluyoruz. Siz müziğinizi icra ederken nasıl hissediyorsunuz?

Ben müziğimi yaparken tüm bedenimle yaptığımı hissediyorum. Bu nedenle benimle çalışan takımım bazen güç bir insan olduğumu söylüyorlar. Halbuki bu bir zorluk değil. Ben kalbimde hissetmeden, içimden gelmeden müzik yapamıyorum. Bu durum bir İran atasözüne benziyor: Yürekten çıkan gönüllere kurulur.

Festivalde yıldızlar geçidi