Türkiye’de mazot ve akaryakıt ortasındaki fiyat farkı vakit zaman azalsa da son günlerde 7 TL’ye kadar çıktı. İki akaryakıt çeşidi ortasındaki fiyat farkının oluşma sebebi, Türkiye’de üretilen motorin ölçüsünün talebi karşılamaması ve motorinin değerli bir kısmının ithal edilmesi. Dışarıdan alınan ham petrol, Türkiye’deki rafinerilerde işlenerek akaryakıt ve motorin haline getiriliyor. Rafinerilerde işlenen akaryakıt Türkiye için kâfi olurken işlenen motorin kâfi olmuyor. Motorinin akaryakıttan kıymetli olmasının nedenlerinden biri olarak ise ithal edilen işlenmiş motorin olarak görülüyor.
BENZİNDE ÜRETİM FAZLA
Bu yılın mayıs ayında, Türkiye’deki rafinerilerde işlenen akaryakıt ölçüsü 530 bin 966 ton iken, tıpkı ayda ise akaryakıt tüketimi 269 bin ton oldu. Böylelikle Türkiye sürece maliyetlerini kendisi gerçekleştirdiği için akaryakıtın ucuz kalması sağlanıyor. Büyük tarım araçları, kamyon, TIR ve iş makinelerinin tamamına yakını motorin ile çalışıyor. Yeniden bu araçların tamamı yüksek yakıt tüketimi kıymetlerine sahip makineler. Bu nedenle de motorinin kullanımı artıyor.
TÜKETİM YÜKSELİYOR
EPDK datalarına nazaran, bu yılın ocak ayında 1,2 milyon ton motorin Türkiye’deki rafinerilerde kullanıcıya sunulacak hale getirildi. Tıpkı ayda motorin tüketimi ise 1.7 milyon tona ulaştı. Mayısta işlenmiş motorin arzı ise 1.6 milyon tona çıktı. Birebir ayda tüketim ise 2.1 milyon ton olarak gerçekleşti. Ocak ayından bu yana yaklaşık 500 bin ton motorinin sürece maliyetini Türkiye gerçekleştirmediği için motorinin fiyatı döviz ve başka nedenlerle akaryakıttan yüksek kaldı.
İTHALAT 11 MİLYON TON
Türkiye’de önemli bir dizel açığı olduğunu belirten ANKASAM Güç Uzmanı Dr. Cenk Pala, yılda 9 ila 11 milyon ton motorinin ithal edildiğini vurguladı. Pala şöyle devam etti:
Benzinli araca yönelme var
Bu yılın ocak-temmuz periyodunda satılan arabalar ortasında akaryakıtlı arabalar 226 bin 43 aded ve yüzde 70,8 hisseyle en çok satılan cins oldu. Dizel araba satışları 54 bin 654 adet ve yüzde 17,1 hisse aldı. Hibrit arabaların hissesi ise 30 bin 417 adetle yüzde 9,5 oldu. Otogazlı arabaların hissesi yüzde 1,8 olurken, toplam 2 bin 532 adet elektrikli araba satışı gerçekleşti.
Yüzde 62’si motorin tüketiyor
DÜNYADA AZALIRKEN TÜRKİYE’DE ARTIYOR
Petrol Sanayi Derneği Genel Sekreteri Köksal Onur İnci, motorindeki arz ve talep istikrarının yakalanamaması nedeniyle fiyatların değişkenlik gösterdiğini söyledi. İnci, “Hem akaryakıtın hem de dizel yakıtın ana unsuru ham petrol olsa da ikisinde farklı arz ve talep ayrımları var. Akaryakıta olan talep dünyada arttığı için üretimi fazlalaşıyor. Talebi azalan motorinin üretimine ise rafineriler çekinceli yaklaşıyor. Dünyanın tam karşıtı bir yaklaşımla Türkiye’de dizel talebi artınca fiyatların yükselmesi kaçınılmaz oluyor” dedi.
