2022 yılı başında 35 milyar dolara yaklaşan ikili ticaret hacmi ile Afrika devletlerinin ana ticaret ve yatırım ortakları ortasında yer almayı başaran Türkiye, savunma sanayii alanında gerçekleştirdiği atılım sonucunda Afrika devletlerinin güvenlik ortağı olarak da öne çıkıyor.
SAVUNMAYA TÜRKİYE KATKISI
2020’de Türkiye’den Afrika’ya yaklaşık 83 milyon dolarlık savunma sanayii eseri ihraç edilirken bu sayı bir yıl üzere kısa bir müddet zarfında 288 milyon doların üzerine çıktı. En az 14 Afrika devleti, Türkiye’den çeşitli silah ve askerî araç ithal etti. Afrika devletlerinin Türk savunma sanayii eserlerine her geçen gün daha fazla istek ediyor. Türkiye-Afrika savunma ilgilerindeki canlanma, Afrika devletlerinin egemenliğini ve güvenliğini tehdit eden çatışmaların son 20 yıl zarfında yoğunluk kazanmasıyla ilişkilidir. Son devirde Afrika’yı güvenliksizleştiren devlet içi ve devletlerarası çatışmalar kelam konusu. Artan çatışma yoğunluğu, kıta devletlerinin savunma harcamalarına daha fazla bütçe ayırmalarını beraberinde getiriyor. Afrika devletlerinin toplam savunma harcamaları 2000 yılında 19 milyar dolar civarında iken 2021’de ulaşılan toplam savunma harcaması ise 60 milyar dolar civarındadır.
KÜÇÜK SİLAHLI KÜMELERLE GAYRET
Askerî harcamalardaki artış oranı çatışma bölgelerinde çok daha yüksek düzeylere ulaşıyor. Türkiye’den bu silahları talep eden devletler daha çok terörle gayret için istiyor. Merkezi hükümetler, Türkiye’nin ürettiği silahları tercih ediyorlar ki, küçük silahlı kümelerle uğraşta tesirli olduğunu biliyorlar. Önümüzdeki süreçte bu talep daha da artacaktır. Türkiye, terörle gayret kendi modeli oluştururken, tercih edilirliği de artıyor.
ASKERİ EĞİTİM TAKVİYESİ
Afrika devletlerinin artan savunma ihtiyaçları ile Türk savunma sanayii eserlerine gösterdikleri ilgi ortasında bir korelasyon olduğu söylenebilir. Bayraktar TB2 silahlı insansız hava aracı üzere maliyet-etkinlik ve fiyat-performans oranı açısından cazip silahlar üretebilen Türkiye, bu bağlamda Afrika devletleri için alternatif bir tedarikçiye dönüştü. Afrika devletlerinin egemenlik ve toprak bütünlüğü ile ilgili hassasiyetlerini önemseyen Türkiye, kapsamlı askerî eğitim takviyesi ve yüksek teknoloji savunma sanayii eserleriyle çatışma alanlarında güç istikrarını legal hükümetler lehine değiştirebiliyor.
GÜVENLİK ALTYAPISINI GÜÇLENDİRME
Türkiye-Afrika güvenlik iş birliğinde dikkat cazip örnek Somali’dir. Türkiye, Mogadişu’daki TÜRKSOM üssünde ve Türkiye’de Somalili askerlere eğitim veriyor. Eğitilen toplam asker sayısının 15 bin civarında olması hedefleniyor. Türkiye’nin ana gayesi, Eş-Şebab ile uğraşta Somali’nin güvenlik altyapısını ve savunmasını güçlendiriyor.
TÜRKİYE TERCİH EDİLEN ASKERİ ORTAK
Terörle çabada tesirli yüksek teknoloji savunma sistemleri üretebilen Türkiye, Afrika devletlerinin savunma kapasitelerini inşa etmeye yönelik adımlar attığı takdirde, her geçen gün daha fazla tercih edilen bir askerî ortak haline gelecek.”
Afrika ülkelerine gerçekleştirilen ihracatta öne çıkan ülkeler şunlar:
*Uganda: Katmerciler Hızır TTZA
*Fas: Nurol Ejder Yalçın TTZA, Bayraktar TB2 SİHA
*Nijer: MKE Bora-12 keskin nişancı tüfeği, PMT76 makineli tüfek, Bayraktar TB2 SİHA, HÜRKUŞ uçağı
*Gana: Otokar Cobra 1-2 TTZA, Aselsan Şahingözü, elektro optik, Acar gözetleme radarı
*Somali: MKE PMT76 makineli tüfek, PMT76 piyade tüfeği, BMC kirpi TTZA, BMC aktan tankeri
*Çad: Bora-12 keskin nişancı tüfeği, PMT76 makineli tüfek, Nurol Ejder Yalçın TTZA
*Kenya: Katmerciler Hızır TTZA
*Moritanya: Bora-12 keskin nişancı tüfeği, PMT76 makineli tüfek
*Senegal: MKE KNT76 keskin nişancı tüfeği, Ejder Yalçın TTZA, Ejder Toma
*Tunus: BMC Kirpi, Nurol Ejder Yalçın, TUSAŞ Anka-SİHA
*Burkino Faso: MKE Bora-12 keskin nişancı tüfeği, PMT76 makineli tüfek, MEMAT mayın imha İKA,
*Mali: MKE Bora-12 keskin nişancı tüfeği, PMT76 piyade tüfek
*Nijerya: Asisguard SONGAR silahlı drone, Canik M2 QCB12.7 mm ağır makineli tüfek, Cobra TTZA, Aselsan Aselpod hedefleme podu
*Cezayir: Otokar Cobra TTZA
Ruanda: Otokar Cobra TTZA