Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve beraberindeki heyetle birlikte Ukrayna’ya bu ikinci gidişimdi. Birinci ziyaretimiz 2020 yılının Şubat ayında Ukrayna’nın başşehri Kiev’e olmuştu. O ziyaretimizde kentteki 2. Dünya Savaşı Tarihi Müzesi beni çok etkilemişti. Savaşta yakınlarını kaybedenlerin fotoğrafları, tanklar, bombalar savaşın acımasız yüzünü bütün taraflarıyla anlatıyordu. Bugün ise o müzeye yeni acı anılar ekleniyor. Aslında yaşı ne olursa olsun bir Ukraynalının savaşla ilgili bir anısı kesinlikle var. 24 Şubat’ta başlayan Rusya Ukrayna savaşı sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ve beraberindeki heyetle ikinci kere Ukrayna’ya gittiğimizde bunu daha âlâ anlamış oldum. Bu kere Kiev’e değil güvenlik gerekçesiyle savaştan çok daha az etkilenmiş Lviv kentineydik. Lakin savaşa karşın hayat kaldığı yerden devam ediyordu.
UKRAYNALI ÇİFTÇİLERİN SEVİNCİ
Kiev’de olduğu üzere Türk iş adamlarının yatırım için tercih ettiği bu kente Polonya üzerinden kara yoluyla yaklaşık üç saatlik bir seyahatle ulaştık. Ormanlık alanlardan geçtiğimiz bu güzergahta hudut bölgesine yakın kilometrelerce uzunlukta bekleyen tırlar dikkatimizi çeken detaylardan birisiydi. Yol uzunluğundaki ormanlardan ise elde edilen keresteleri tercih eden ülkelerden birisinin de Türkiye olduğunu öğrendik. Kente giren heyeti ellerinde cep telefonlarıyla imaj almak için yarışan yaşlı genç her yaştan Ukrayna halkı karşıladı. Kentin ana caddelerinde sıralanan çocuklar, gençler, yaşlılar bir yandan manzara almaya çalışırken öteki yandan da konvoy araçlarına sevgiyle el sallıyorlardı. Kimi aileler ise ellerinde pankartlarla Rusların eline düşen asker yakınlarının kurtarılması için yardım davetinde bulunuyordu. Bilhassa tahıl koridorunun açılması ülkede büyük bir sevinçle karşılanmış. Öğrendiğimize nazaran ülkede savaş olsa da bu yıl Ukraynalı çiftçiler topraklarını ekmişler. Lakin uygulanan ambargodan ötürü depolar boşalmadığı için tarlalardaki eserlerin ziyan olması gündemdeymiş. Yapılan mutabakatla tahıl koridorunun açılması bu yüzden en çok toprağını eken Ukraynalı çiftçilerin yüzlerini güldürmüş. Öte yandan, sokaklara taşan sevgi seline, geçtiğimiz yıl ağustos ayında Bosna-Karadağ bölgesine Cumhurbaşkanımızla yaptığımız seyahatte de şahit olmuştum. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı görmek için birbiriyle yarışan gençler, çocuklar ve Erdoğan’a dualar ederek sarılan yaşlılar, Türkiye’ye sevgi ve inançlarını en samimi hal lisanlarıyla anlatıyorlardı. Ukrayna halkı da savaşın bitmesi umuduyla tekrar tıpkı hislerle sokaklara dökülmüştü.
TARİHİ YAPITLARI MUHAFAZA ALTINDA
Tarih ve kültür kenti olarak öne çıkan Lviv, 2. Dünya Savaşı yıllarında Sovyetler Birliği’ne katılmış ve 1991’de Ukrayna’nın bağımsızlığıyla birlikte de Ukrayna’nın ticari ve kültürel kimliğiyle öne çıkan bir kenti olmuş. Tarihi merkezi UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde yer alıyor. Kentin tarihi binaları, meydan ve sokaklarında demir perdeler içine alınan heykeller dikkatimizi çekiyor. Öğrendiğimize nazaran muhtemel ataklara karşı bu kıymetli yapıtların korunması için alınan önlemlermiş.
ERDOĞAN POLONYA’YA DAVET EDİLDİ
Görüşme bu tarihi kentin kimliğine uygun bir adres olan Potoçki Sarayı’nda yapıldı. Basına kapalı üçlü tepe sonrası tekrar sarayda Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenski ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ortak bir basın açıklaması yaptı. Bu ortak açıklama öncesi geniş güvenlik tedbirleri içinde saraya alındık. Sarayın bahçesinde tepe görüşmesinde verilen molada bahçede ellerinde karton bardaklarla sarayın merdivenlerinde oturup kahve içip samimi bir sohbete dalmış Dışişleri Lideri Mevlüt Çavuşoğlu ile Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba ile karşılaştık ve kendileriyle kısa bir selamlaşma sohbetinin akabinde toplantının olduğu salona geçtik. İki saatlik basın toplantısında alınan kararlar açıklandı. Dönüş tekrar karayoluyla Polonya’ya yapıldı. Bu seyahat sırasında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda ile bir telefon görüşmesi yaparak Polonya üzerinden gerçekleşen Ukrayna seyahatine verdiği takviyeden ötürü kendisine teşekkür ettiği bilgisini aldık. Aldığımız bilgiye nazaran Erdoğan bu konuşmada Ukrayna’nın barış sürecine katkı yapmasını umduklarını da lisana getirmiş. Polonya Cumhurbaşkanı Duda ise Rusya Ukrayna krizinin tahliline yönelik yapan rol ve gayretleri ile tahıl ihracatı muahedesinde ortaya koyduğu katkıları için Erdoğan’a teşekkürlerini ve tebriklerini iletmiş ve ayrıyeten Erdoğan’ı Polonya’ya davet etmiş.
