SİNAN ULAKCI
Âdemoğlu, ne yazıldığını manaya yolunun en kestirme ve sağlam ayrımı olarak da çok vakit, kendini bu sapağa vurmuştur. Bu minval üzere yolun uzunluğuna ya da yolcunun takatine değil, meskene dönmenin hesabına kesilmiş bir tanımlamadır. Dahası yazanın elinin öteki sayfaya kayması hele de yeni bir deftere başlaması [Maddi karşılığından çok yazıldığı vakit artık ne kâğıt ne de kitap olması hasebiyle, ayrıca yazılan eşya ve aletlere rağmen defter.] pek güzel görülmez. Cahit Zarifoğlu şah bir günceye, Orhan Pamuk kıratı yüksek deneme mürekkebine sahip olduğu üzere şiire ulaştırdığı metinleri ile İlhan Berk, yazma ağını ördüğü için Enis Batur, zekâsı nesrin satırından taşan Cemal Süreya, ferasetini poetik olandan aşıran Sezai Karakoç gözleri kamaşan okurdan nasibini almıştır: gözlerin kısılması…
Yine de listenin boşluğa uğurlanan ışık kadar uzayabilmesi, üniversal yazına ölçekle hissenin paydaya çok düşük olduğunu değiştirmeyecek; Türk yazınının neçe öbür ya da aidiyeti olmadığı kamu tarafından bildirilen tiplerde yüzenlerin elbette boğulacağı vesvesesi, okurun yüzünden okunacaktır. Okurun gözünden düşülmesin: Nesir şairin, hikaye romancının, roman ressamın, sinema müzisyenin, müzik öykücünün yazılmamış décadentlığıdır. Tasavvurun hududu ölçüyü de ölçeklendirir. Fahriye Abla ile Dıranas, İnce Memed ile Yaşar Kemal, Üvercinka ile Cemal Süreya ve hatta Nobel ile Orhan Pamuk; mercek ile okunur kılınmıştır.
Söyleşi; gerek çeşidinin örneği görülmemesi gerekse muharririn niyetinin okunması kavlinden, yazan kişinin bir öbür tıpta eylenmesi kabulü ile tahammül sonundadır. Okuru cezbeden, merakın canlı entelektüel hazzın meyyit postunda olduğu bu sahnenin şikârıdır.
Çok vakit, kendi ülke edebiyatlarında, ilacın zehre çaldığı dozda lisanlarda dolaşan edebî/yazın söyleşileri; müellifi ve edebiyatını, yazını ve periyodunu çerçeveye oturtan paragrafların göz alıcı vesikalıktan fark edilememiş ya da mazrufun ütopyasına uğurlanmıştır. ‘Bir diğer ülkeye’ yazılı söyleşilerin ise ilgili unsur kararında, pir beyanında, manifesto habercisi, biyografi ve monografi derkenarı okunagelmiştir. Zar atıldığı da gül atıldığı da olmuştur, daha ne olsun.
Usta mütercim Celâl Üster’in elli yıllık kütüphane konaklığında Türkçe vatandaşlık alan Yedi Ses, bu gürültünün boşluğunda ses etti. Derleme, Juan Rulfo, Carlos Fuentes, Mario Vargas Llosa üzere olmayanları ile sonlandırılan değil, Latin Amerika üzere sürate yoklayan 7 nota. Tahminen de Rita Guibert kendi gam’lı müziği için 7 nota’sını seçmiş, okura bittikten sonra akılda kalanın dinlemesini salık vermiştir.
Çok sesli bir coğrafya olduğu kesinlikle; siyasadan folklora, us vermiş yazından dünya edebiyatının deltasında buluşan mürekkebe çağlamış. Octavio Paz’ın kurduğu tasavvur, Jorge Luis Borges’in inşâ ettiği edebî muhayyile, Pablo Neruda’nın yatağını derinleştirdiği şiir elbet dünya edebiyatına dilinmiştir. Dahası edebiyatın kozmik kütüphanesinin istikrarını koruyan çekül sayılmalı, tuğla sayısınca.
Yedi Ses okunmalı, Ey okur, tıknefes olmamalı.
