Konuyla ilgili yapılan açıklamaya nazaran, kırsal bölgede keşfedilen yapının avlusunda arkeologları bir sürpriz bekliyordu. Arkeologlar, üç metre derinliğinde kayaya oyulmuş bir su sarnıcının üzerinde “benzersiz bir tonozlu kompleks” buldu.
Erken İslami periyoda (MS 8-9. yüzyıllar) ilişkin olarak tarihlendirilen yapı, merkezi bir avlu etrafında inşa edilmiş ve sakinlerin gereksinimlerini karşılamak için farklı odalar içeren dört kanattan oluşuyor.
Yapının bir kanadında, tabanı mermer ve taş döşeli, duvarları fresklerle (ıslak sıva üzerine duvar resimleri) süslenmiş bir salon bulunuyor.
Kazılarda kırmızı, sarı, mavi ve siyah renklerde ince bir halde boyanmış küçük fresk modülleri ve birtakım odalarda yemek pişirmek için olduğu varsayım edilen büyük fırınlar ortaya çıkarıldı.
“Bugüne kadar bilinmeyen eşsiz bir keşif”
Açıklamada ayrıyeten, İsrail Tarihi Eserler Kurumunun hafriyat yöneticileri Oren Shmueli, Dr. Elena Kogan-Zehavi ve Dr. Noé D. Michael’in ortak tabirlerine yer verildi.
Ortaya çıkarılan yapıyı, “eşsiz bir keşif” olarak nitelendiren hafriyat yöneticileri, mülkün özelliklerine ait şu detayları paylaştı:
“Avlunun 5,5 metre altında, 2,5 metre yüksekliğe kadar yükselen taştan yapılmış tonozlardan oluşan bir kompleks keşfetmek bizi şaşırttı. Tonozlar dikkatlice inşa edilmişti. Muhtemelen şimdi keşfedilmeyen ek yer altı komplekslerine açılıyorlar.
Karşılaştığımız en büyük sürpriz, tonozlu odaların altında derin bir kayaya oyulmuş sarnıca açılan bir açıklığın bulunmasıydı. Görünüşe nazaran, taştan yapılmış yer altı tonozları, besin unsurlarını soğuk tutmak için depolamak üzere inşa edilmiş. Destekleyici tonozlu yapılar da, burada yaşayanların yer altında inançlı ve rahat hareket etmelerini ve kendilerini kavurucu yaz sıcağından muhafazalarını ve bitişik sarnıçtan soğuk su içmelerini sağlamış. Tonoz tabanlarından ele geçen kil kandil modülleri, karanlık odaları aydınlatmak için kullanılmış ve buranın sakinlerinin faaliyet gösterdiğine dair delil oluşturmuştur.”
Kazı yetkilileri, bu lüks mülkün ve “benzersiz yer altı tonozlarının” buranın sahiplerinin yüksek statüleri ve zenginliklerine işaret ettiğini vurguladı.
İsrailli yetkililer, bu buluş sayesinde, “İslami idarenin başlangıcında Necef’teki günlük ömür hakkında bilgi edinmenin yanı sıra inşaat yollarını ve mimari stillerini inceleyebileceklerine” dikkati çekti.
“Bölgede şimdiye kadar keşfedilen en eski lüks mülklerden biri”
Öte yandan İsrail Tarihi Eserler Kurumu Müdürü Eli Eskosido da ortaya çıkarılan yapıyı, “iki tarihi cami ortasındaki bölgede, tahminen de şimdiye kadar keşfedilen en eski lüks mülklerden biri” olarak nitelendirdi.
İslami yapı kalıntılarının “şans yapıtı ve mahallî halkın ilgi ve heyecanı sayesinde ortaya çıkarıldığına” dikkati çeken Eskosido, bu kalıntıları muhafazayı ve sergilemeyi planladıklarını aktardı.
Bugün İsrail’in güneyinde bulunan, tarihi Filistin topraklarının bir modülü olan Necef Çölü bölgesinde İsraillilerin yanı sıra bölgenin yerlisi Arap Bedevileri yaşıyor.
