Balkanların en hoş kentlerinden biri olan Üsküp’te başlar Sadeddin Sırrı Efendi’nin öyküsü. Mutasavvıf bir babanın oğlu olarak dünyaya gelen Sadeddin Sırrı, çocukluk ve gençlik yıllarını babasının terbiyesi ve eğitimi altında geçirir. Birçok mutasavvıf üzere şiir yazmayı ve okumayı seven Muhammed Bâkır Efendi’nin, oğlunun edebî tarafının gelişmesinde de değerli bir rolü vardır.
Sırrı Efendi, on iki yaş civarında yazdığı birtakım manzum metinleri babasının görebileceği yerlere bırakarak bu metinleri görmesini ve onlar üzerinde düzeltmeler yapmasını tendring escorts sağlar. Bu halde edebiyatta, özellikle şiir çeşidinde vukufunu artıran Sadeddin Sırrı Efendi on beş yaşına geldiğinde vezin ve kafiye tarzını öğrenir; Arapça ve Farsça sözlerin metin içerisindeki kullanımlarına hâkim olur. Babasının vefatının akabinde ondan aldığı terbiye ve amcasından aldığı el ile Üsküp Rifâî Âsitanesi’nin 4. postnişini olur. On üç, on dört yaşlarında Üsküp Rifâî Âsitânesi’ne devam eden ve âyinlerde zâkir olarak ilâhiler okuyan Yahya Kemal’in ruhunda büyük etkiler bırakan Üsküp Rifâî maldon escorts Âsitanesi piri Sadeddin Sırrı Efendi, devrinin münevver bir şahsiyeti olarak akabinde nadide güfteler bırakır.
Marmara Üniversitesi Toplumsal Bilimler Enstitüsü İslam Tarihi ve Sanatları’nda yüksek lisans eğitimi sırasında “Halvetî Evrâdı’nın Rumeli’deki Okunuşu ve Müzikal Analizi” tezi ile Türk Din Musikisi üzerine çalışmaya başlayan Safiye Şeyda Erdaş, birebir alanda doktora eğitimini tamamlamış. “Evrâd Okuma Geleneği İçerisinde Rifâî Evrâdı” isimli tez çalışmasında Üsküp Rifâî Âsitanesi postnişinlerine de castle point escorts değinen Erdaş, bu vesile ile Sadeddin Sırrı Efendi’yi tanımış. Musikiyi şahsi uğraşı ile öğrenmiş ve icra etmiş Sadeddin Sırrı Efendi’nin bestelenmiş şiirleri üzerinde çalışan Erdaş, bu yapıtları, “Sadeddin Sırrı İlahileri” albümünde derledi. Sanat direktörlüğünü Erdaş’ın üstlendiği albüm, geçtiğimiz günlerde Maqam Records etiketiyle tüm dijital platformlarda dinleyicisi ile buluştu. Derviş ve muhibleri vasıtası ile sese bürünüp günümüze ulaşabilmiş ve yitip gitmeden kayıt altına alınmış bu yapıtları tasavvuf musikisi meraklıları ile buluşturan Safiye uttlesford escorts Şeyda Erdaş ile albümün öyküsünü ve Sadeddin Sırrı Efendi’yi konuştuk.
– Geçtiğimiz günlerde birinci albümünüz, “Sadeddin Sırrı İlahileri” dijital platformlarda dinleyicilerle buluştu. Çalışmanız, ismi Üsküp’le birlikte anılan mutasavvıf Üsküp Rifâî Tekkesi postnişini Pir Sadeddin Sırrı Efendi’nin yapıtlarından oluşuyor. Pir Sadeddin Sırrı Efendi’ye ilişkin ilahileri derleme ve bir albüm oluşturma fikri nasıl ortaya çıktı?
Bu albümün öyküsü aslında doktora yaptığım vakte dayanıyor. Üsküp Rifâî Âsitanesi postnişinlerine de değindiğim doktora tezimin yazım etabında Sadeddin Sırrı clacton on sea escorts Efendi’nin hayatı, musiki ve edebiyata düşkünlüğü ve Yahya Kemal ile olan irtibatı hayli ilgimi çekmişti. Bunun üzerine kendisine dair bestelenmiş eserler olup olmadığını araştırmak istedim. Bu mevzuda doktora devrinde bana kaynaklık eden Sevgili Rıfat Çalışkan’a danıştım ve onun vesilesi ile Sadeddin Sırrı Efendi’nin kayda alınmamış yapıtlarını notaya aldım. Bu çalışma evvel bir makale olarak yayınlandı. Lakin yapıtların icrâ edilip sese bürünmesi de bizim için manevi bir kıymet arz ediyordu. Bu niyetle billericay escorts Ersin Ersavaş, Rıfat Çalışkan, Mesut Ekici ve Fatih Erdaş’la birlikte arşiv niteliğinde bir albüm ortaya çıkmış oldu.
BİR ASIRLIK İLAHİLER
-Şeyh Sadeddin Sırrı Efendi’ye ilişkin yapıtların kimileri geçmişte bestelenmiş fakat kimileri ise birinci kere bu çalışma ile ortaya çıkıyor değil mi?
Evet, tarafımızca notaya alınmış 4 eser birinci sefer bir albüm çalışmasında icrâ edilmiş oluyor. Yapıtların bestekarları bilinmemektedir. Bu ilahilerin günümüze ulaşmasını sağlayan silsiledeki bireyleri city center escorts ele aldığımızda ilahiler neredeyse yüzyıl öncesine kadar uzanmakta ve o devrin Rumeli’sinin tekke mûsikîsine biraz olsun ışık tutmaktadır. Benim kanun ve vokal olarak yer aldığım albümde, Ersin Ersavaş (ud), Rıfat Çalışkan (vokal), Mesut Ekici (ney) ve Fatih Erdaş (vokal) icrâlarıyla yer aldılar. “Sadeddin Sırrı İlahileri” isimli bu albüm, gönül birliği ile ortaya konmuş uğraşların tezahürüdür.
-Albümün sanat direktörlüğüyle birlikte birebir vakitte birkaç ilahinin yorumunu da üstleniyorsunuz. Tahminen birinci sefer seslendirilen bu ilahileri birmingham airport escorts okumak nasıl bir tecrübe oldu sizin için?
Bu albüm benim de birinci kere vokal yaptığım bir çalışma oldu. Açıkçası bu büsbütün yapıtlara ve Sadeddin Sırrı Efendi’ye hissettiğim muhabbet sonucunda ortaya çıkmış bir durum. Seslendirdiğim yapıtlardan “Her nefeste bul hayatı cavidan” bestekarı bilinmeyen kelamları Sadeddin Sırrı Efendi’ye ilişkin bir eser. Meşk silsilesi yolu ile günümüze kadar ulaşmış. “Mah-ı Matem Geldi” ilahisi ise bir Cüneyt Kosal bestesi. Yasal Cüneyt Kosal’ın bir yapıtını seslendirmek benim edgbaston escorts için büyük bir onur. Okuduğum başka eser ise “Yetiş İmdadıma Kehfü’l-Emânsın Yâ Resûlallah”. Bu yapıtın beste ve güftesinin kime ilişkin olduğu bilinmemekte lakin Sadeddin Sırrı Efendi vasıtası ile günümüze ulaşmış. Kendisi bir gazete yazısında bu yapıtın notasına yer vermiştir. Albümdeki başka ilahilerden “Hu deyip Girdik Bu Er Meydanına” ve “Gönlümde Kaynadı Şahımın Aşkı” tekrar bizlere Balkanlardan meşk silsilesi ile ulaşmış eserler. “Devran Bu Devran” ise tekke musikimizde en meşhur Sadeddin Sırrı yapıtıdır. ladywood escorts Ayrıyeten albümümüzde M. Hakan Alvan’ın da bir bestesi mevcut; “Söyler Lisan-ı Ahû”.
Yahya Kemal’in birinci şiir hocası
-Adını birinci defa duyanlar için Üsküp Rifâî Âsitânesi postnişinlerinden Sadeddin Sırrı Efendi kimdir?
Sadeddin Sırrı Efendi, hicri 1286 yılında Balkanların en hoş kentlerinden biri olan Üsküp’te doğar. Annesi Sara Hanım, babası ise Üsküp Rifâî Âsitânesi’nin 3. postnişini Muhammed Bâkır Efendi’dir. Çocukluk ve gençlik yılları babasının terbiyesi altında geçen Sadeddin Sırrı Efendi birinci dinî, tasavvufî ve edebî eğitimini de babasından tahsil eder. Dervişlik yolunda babasından el alarak ilerleyen Sadeddin Sırrı Efendi, onun vefatından sonra amcası el-Hacc eş-Şeyh Bedreddîn Efendi’den hilafet alır ve Üsküp Rifâî Âsitânesi’nin 4. postnişini olur. Sadeddin Sırrı Efendi edebiyat ve mûsikîye meraklı, vaktinde cereyan eden hadiselere hassas bir zâttır. Eğitim konusunda çabalıdır. Bir dönemin bitişine ve öteki bir zamanın başlangıcına şahitlik eden bir ömür sürmüştür. Daha özele inecek olursak rastgele bir dergâh piri değil, bir âsitâne piri olarak mûsikî konusunda gösterdiği uğraşlar, tekke mûsikîsinde İstanbul ve Üsküp ortasında bir köprü olmuştur. Kadim tekke kültürünü sonraki jenerasyonlara aktarmaya çalışmış, icrâ edilen yapıtları tashih ettirmiş ve bu konuda İstanbul tekke ve dergâhlarındaki icrâ ile birlik içinde olmaya çabalamış, yeni besteler yaptırarak bu birikime katkıda bulunmuştur.
1913 yılında Balkan Harbi sonrası Üsküp’ün Türk hâkimiyetinden çıkması üzerine Sadeddin Sırrı Efendi ailesi ile İstanbul’a göç eder. Bu göçün en önemli sebeplerinden birisi ise çocuklarının ulusal ve dini bir eğitim almasını istek ediyor olmasıdır. Altı ay kadar İstanbul Erenköy’de ikâmet eden lakin aradığını bulamayan Sadeddin Sırrı Efendi buradan Manisa’ya göç etmiştir. 1913-1919 yılları ortasında Manisa’da ikamet etmiş, burada kızının eğitimi ile alakadar olmuş ve mûsikî muallimliği yapmıştır. 1936 yılında vefat etmiştir. Kabri Üsküp Rifâî Âsitânesi bahçesindedir.
-Üsküp’te bulunan Rifâî Dergâhı, bu kentte doğan ve kişiliği büyük oranda şekillenen Yahya Kemâl Beyatlı’nın hayatında değerli yere sahip olan bir yer olarak biliniyor. Pir Sadeddin Sırrı Efendi ise Yahya Kemal’in birinci şiir hocası olarak biliniyor değil mi?
Sadeddin Sırrı Efendi, Yahya Kemal Beyatlı’nın hayatında ve sanatında değerli bir yere sahip. Yahya Kemal on üç, on dört yaşlarında Üsküp Rifâî Âsitânesi’ne devam etmiş, âyinlerde zâkir olarak ilâhiler okumuştur. Ayrıyeten Sadeddin Sırrı Efendi’den Farsça dersleri almıştır. Yahya Kemal’in şiir ve edebiyata dair hislerinin açığa çıkmasında âlim ve şair bir zât olan Sadeddin Sırrı Efendi’nin büyük tesiri vardır. O denli ki, “Ömrün şu biten neşvesi tam olsun erenler” mısrası ile başlayan bestelenmiş şiirini bu manevi hava ile yazdığı rivayet edilir.
Sadeddin Sırrı ilahileri: Selam olsun sa’y ehline
