Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Lideri Fahrettin Altun, bir otelde, Şahsî Dataları Muhafaza Heyeti (KVKK) ile Radyo ve Televizyon Üst Konseyi (RTÜK) işbirliği ve Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi’nin katkılarıyla düzenlenen 1. Ulusal Görsel-İşitsel Medyada Ferdî Bilgilerin Korunması Sempozyumuna katıldı.
Burada konuşma yapan Altun, bilginin üretildiği, çoğaltıldığı ve yayıldığı bir alan olan medyanın geçtiğimiz periyoda nazaran çok daha süratli ve değerli değişimler yaşadığını, medya kültürünün son periyotta dramatik formda değiştiğini tabir etti.
Teknolojik değişimin suratının yeni ve özerk toplumsal alanların ortaya çıkmasına sebep olduğunu belirten Altun, dijitalleşmenin medyadaki yerleşik anlayışları, klâsik iş yapma yollarını dönüştürdüğünü, bu durumun beraberinde hem fırsatları hem de meydan okumaları getirdiğini anlattı.
Altun, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bugün görüyoruz ki bilginin çok süratli biçimde toplanması, işlenmesi ve aktarılması, bireylerin mahremiyet, rahatsız edilmeme, anonim kalma ve lekelenmeme üzere bilhassa manevi varlığına ait haklarını tehdit edebiliyor. Şahsî dataların korunması fikri, bu tehditle gayret etme arayışının bir yansımasıdır. Ferdî bilgilerin, şahıslardan müsaadesiz olarak toplanması, her şeyden evvel, temel bir insan hakkı ihlalidir. Ferdî bilgilerin korunması, özel hayatın kapalılığıyla direkt ilişkilidir. Dataya dayalı bir ekosistemde mahremiyetin en güç korunacağı alan hiç kuşkusuz dijital teknoloji alanıdır. Bu alanda mahremiyetin korunması, ferdî bilgilerin korunmasından geçer. Şahsî bilgiler, kişinin yalnızca geçmişini ve bugününü değil tıpkı vakitte geleceğini de etkileyebilmektedir. Bu açıdan bakıldığında günümüz toplumsal gerçekliği içinde ferdî dataların korunması, temel bir gereksinim haline gelmiştir.”
Altun, bireylerin, özel hayatının kapalılığını sağlayabilmek için üçüncü şahısların eline geçmesinde sakınca bulunan bilgilerinin korunmasının hukuken de mecburî olduğunu aktardı.
“Görsel ve işitsel medyada ortaya çıkabilecek cürümlere karşı önlem almanın devletler için bir tercih ya da toplumu denetim etme sistemi değil, aksine vatandaşlarına karşı sorumluluğunun bir modülüdür.” diyen Altun, kamu otoritesinin buna baş yorması ve bununla alakalı düzenlemeler peşinde koşmasının bir seçenek değil mecburilik olduğunu vurguladı.
“Daha inançlı bir medya için çalışmak hakikat uğraşımızın bir parçası”
Fahrettin Altun, Türkiye’nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde son 20 yılda, bütün alanlarda olduğu üzere medya, irtibat ve bilgi teknolojileri alanlarında kıymetli dönüşümler yaşadığını, tüzel altyapısını da güçlendirdiğini lisana getirdi.
2010 yılında yapılan anayasa değişikliğiyle şahsî bilgilerin korunmasının anayasal bir çerçeveye oturtularak teminat altına alındığını, ferdî dataların korunmasına ait yöntem ve temellerin kanunla düzenleneceği konusunun karara bağlandığını anımsatan Altun, yürütülen çalışmalar kapsamında, evvel 108 sayılı kontratın 17 Mart 2016 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak iç hukuka dahil edildiğini vurguladı.
Sonrasında, 7 Nisan 2016 tarihinde Şahsî Dataların Korunması Kanunu’nun yürürlüğe girdiğini anımsatan Altun, şu değerlendirmelerde bulundu:”
“Kişisel dataların korunması sürecinde medyanın daha inançlı bir hale getirilmesi de büyük ehemmiyet arz etmektedir. Kitle irtibat araçlarının ve sanayilerinin daha inançlı hale gelmesi toplumsal tertip ve ulusal güvenlik kadar şahsî haklar açısından da asli bir ögedir. Daha inançlı bir medya için çalışmak, temelinde bizim hakikat gayretimizin de bir modülüdür. Bu birebir vakitte Sayın Cumhurbaşkanımızın davetini yaptığı irtibat seferberliğimizin de bir cüzüdür. Cumhurbaşkanımızın şahsen işaret ettiği üzere, içeriden ve dışarıdan yürütülen ‘yalan terörüne’ karşı uğraş etmek, Türkiye İrtibat Modelimizin değerli ayaklarından biri pozisyonundadır.”
Gerek bölgesel ve global alanda Türkiye’yi merkez pozisyona yerleştiren dış siyaset ataklarımı iç ve dış kamuoyunu bilgilendirmek emeliyle ortaya koydukları performansın global dezenformasyon ve algı merkezlerine karşı göstermiş olduğuna işaret eden Altun, “Direnç sebebiyle ülkemiz türlü kuşatmalara, türlü yıpratma savaşlarına maruz kalıyor. Cumhurbaşkanımızın verdiği hakikat çabası ve ortaya koyduğumuz kararlı duruş, Türkiye’yi evvelden olduğu üzere memleketler arası bağımlılık nizamına mahkum etmek isteyenlerin huzurunu kaçırıyor, rahatını bozuyor. Onlar da yeni sistemler devreye sokarak sonuç almaya çalışıyorlar. Sonuç alabiliyorlar mı? Hamdolsun alamıyorlar. Türkiye Cumhurbaşkanlığımızın liderliğinde yoluna özgüvenle devam ediyor.” diye konuştu.
Fahrettin Altun, görsel, işitsel ve dijital medyanın, gündemi ve gelişmelerin kendi fikirleri doğrultusunda çarpıttığı, farklı yansıttığı ya da olanı görmeyip olmayanı uydurduğunun bir vakıa olduğunu söyledi.
Halihazırda dünyaca ünlü yayın organlarının yahut yaygın olarak kullanılan dijital platformların anlatıldığı üzere, tarafsız mecralar olmadıklarının bugün net bir biçimde görüldüğüne dikkati çeken Altun, konuşmasına şöyle devam etti:
“Bunların her biri, gerisinde holdinglerin, medya devlerinin bulunduğu, pekala siyasete, iktisada ve birçok temel soruna ait fikirleri olan, bu sorunlarda taraf olan birer özne oldukları aşikardır. Bunlar özneliklerini gizleyerek kendilerini bir oyuncu değil bir hakem üzere yansıtmaktadırlar. Bu platformların ne kadar taraflı ve yeri geldiğinde siyasal, toplumsal sıkıntılara ideolojik perspektifle müdahil olabildiklerini gördük, görüyoruz. Demek ki bu platformlar, bu teknolojiler tarafsız, kültür üstü, üniversal ya da global diyerek meşrulaştırılabilecek platformlar değildirler. İdeolojik ve keyfi davrandıkları birer vakıadır. Bu platformların da her halde kendi isim ve hesaplarına hareket ettikleri birer vakıadır. Bunların, son yıllarda ülkemizi ve Sayın Cumhurbaşkanımızı gaye alan sistematik ataklarında artış yaşandığı da bir gerçektir. Bu, 2010’dan bu yana global siyasal gerçekliğin bir kesimidir adeta.”
Altun, medya dünyasında ve sanal alemde yürütülen dezenformasyon, kara propaganda, beşinci kol faaliyetleri, siber akınlar ve terör örgütlerinin dijital dünyadaki kötücül faaliyetlerinin sürat kesmeden devam ettiğini belirtti.
Hedefin kimi vakit devletler kimi vakit politikler, kimi vakit da kamu kurum ve kuruluşları, özel dal ve sivil vatandaşlar olduğuna değinen Altun, “Gerekli tedbirler alınmadığında Wikileaks örneğinde olduğu üzere en önemli istihbarat kurumlarına ilişkin bilinmeyen evraklar ortalığa saçılabilmektedir. Bilgi güvenliğine milyarlar harcayan büyük teknoloji şirketlerinin bâtın kalması gereken kodları da yeniden dünyanın öteki ucunda yaşayan ve yalnızca internet ilişkisi olan birileri tarafından ele geçirilebilmektedir.” dedi.
“Milli bağlantı platformlarının güçlendirilmesine gereksinimimiz var”
Cumhurbaşkanlığı İrtibat Lideri Altun, son devirde yabancı bir iletileşme uygulamasının kullanıcı bilgilerini paylaşma kararını müteakiben yaşanan sürecin hafızalarda tazeliğini koruduğunu tabir etti.
Kişisel bilgilerin korunmasına ait farkındalığın artmasıyla ulusal teknolojilerin geliştirilmesi ve uygulanmasının değerinin daha âlâ anlaşılacağını lisana getiren Altun, şöyle konuştu:
“Bu bağlamda ülkemizin ulusal teknoloji atılımının ehemmiyeti de bir o kadar kendisini açığa çıkarmaktadır. Bu doğrultuda, şahsî bilgiler konusundaki ikili standartlar karşısında BİP ve Yaay üzere yerli ve ulusal platformlara yönelimin artmasını da kıymetli görüyoruz lakin kâfi değil. Görsel ve işitsel alanın yanı sıra dijital alanda faaliyet gösterecek yerli ve ulusal irtibat platformlarının güçlendirilmesine ve bu alana çok büyük ve önemli yatırımlar yapılmasına muhtaçlığımız var. Bugün prestijiyle bu gereksinim acil bir gereksinimdir. Bu alanda başarılı teşebbüslerimiz bulunsa da bunların daha nitelikli hale gelmesi ve sayılarının artması gerekiyor. Kamunun attığı ve atacağı adımların yanı sıra iş dünyasının da özel kesimimizin de bu alanda faal olması, ülkemizin demokrasi ve vatandaşlık kültürüne katkı yapacak, daha sağlıklı bir irtibat ekosisteminin tesis edilmesiyle hakikat çabamızın yoluna bir kilit taşı daha eklenecektir.”
Cumhurbaşkanı Bağlantı Lideri Altun, kişi mahremiyetinin temel haklar kapsamında yer alması ve toplumsal hayatta kritik ehemmiyeti haiz olmasının bu alana özel bir ilgi gösterilmesini gerektirdiğine dikkati çekti.
Bu bakımdan irtibat teknolojilerinin yaygınlaşmasıyla mahremiyetin ziyan görme derecelerinin de kıymetli ölçüde arttığını bildiren Altun, “Toplumsal alanda mahremiyetin ihlali bir sömürüdür. Bu mahremiyetin kitle irtibat araçları üzerinden sistematik biçimde artması bir tıp sömürgeciliktir. Bu sömürü ve sömürgeciliğe karşı çaba etmeliyiz. Sempozyumu bu çabanın kıymetli bir modülü olarak görüyorum. İçinde bulunduğumuz dijital çağda, basın yoluyla yapılan yayınların tıpkı vakitte internet aracılığıyla paylaşıldığında derinlere kılcallara yayılabileceğini görüyoruz. Kelam konusu yayınlar dijital ortamda çok daha kalıcı ve kolay ulaşılabilir olduğundan bilhassa ferdî data ihlali içeren ve mahremiyet hakkını zedeleyen nitelikteki yayınların gerek toplum bakımından gerekse hakları ihlal edilen kişi bakımından ziyanı çok daha büyük olmaktadır.” diye konuştu.
“İnternete erişim oranı yüzde 95 düzeyinde”
Altun, kişinin, gizli olması gereken özel bilgilerinin, görsel, işitsel ya da dijital medyada yayınlanmasıyla, bilgi, fotoğraf, görüntü, ses kaydının kopyalanabilerek tüm dünyanın erişimine açık biçimde sonsuza dek sanal dünyada varlığını sürdürdüğünü belirtti.
Aynı vakitte, sanal dünyanın giderek gerçekliğin yerini almaya başlayan, kaotik ve distopik bir ortama dönüşme sürecine de şahit olduklarını söyleyen Altun, şunları kaydetti:
“Hepimiz bu ortamda çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Hal böyleyken, çocuklarımızı, gençlerimizi yani geleceğimizi bu felaketten kurtarmak zorundayız, bu bizim ödevimizdir ve elbette kendimizi de korumak zorundayız. İrtibat Başkanlığımızın hayata geçirdiği Toplumsal Ağ Haritası’nın 2022 yılı içindeki son araştırma datalarına nazaran ülkemizde internete erişim oranı yüzde 95 seviyesindedir. İnternet erişimi olanların da yüzde 98’i en az bir toplumsal ağ mecrasını kullanmaktadır. Olağan bunda son 20 yılda yaptığımız teknoloji atılımının ve altyapı yatırımlarının da hissesi büyük. Teknolojinin ferdi ve toplumsal hayata sağladığı iyileştirmeleri, kolaylıkları önemsiyoruz. Lakin teknolojinin, toplumsal ağların kullanım yaygınlığı ve sağladığı imkanlar her geçen gün artarken, bu alanın bünyesinde barındırdığı çeşitli tehditler ve problemlerle da karşı karşıya kaldığımız bir başka gerçek. Datalardan de anlaşılacağı üzere, bugün 18 yaş altı nüfusumuz, vaktinin büyük kısmını geçirdiği sanal ortamlarda, kendilerinin ya da ebeveynlerinin şahsî datalarını bilerek ya da bilmeyerek paylaşmaktadır. Ferdî bilgilerin işlenmesinin disiplin altına alınması, bireylerin şahsî datalarını müdafaaları ve sahip oldukları haklar konusunda şuur seviyelerinin artırılması ve toplumun her kısmında bilgi müdafaa şuur ve kültürünün oluşturulması bir mecburilik halini almıştır. Bu mecraların ruhuna uygun özgürlükçü tavrı devam ettirirken, vatandaşlarımızın hukukunun çiğnenmesine ve kamu nizamın bozulmasına müsaade etmeme noktasında kararlıyız.”
“Siber dünyada da bir egemenlik uğraşı veriyoruz”
Asıl olanın ferdî ve kamusal yarar, vatandaşları hak ve özgürlükleri ile hukuksallık olduğuna dikkati çeken Altun, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Herhangi bir alanın hukukun gücünün dışında bırakılması kelam konusu olamaz. Bu anlayışla biz dijital cihanı ‘siber vatan’ olarak tanımlıyoruz. Nasıl ki gerçek dünyada bir egemenlik gayreti veriyorsak siber dünyada da bir egemenlik uğraşı veriyoruz. Nasıl ki gerçek dünyada güvenlik problemlerimizi temel alıp onlarla uğraş ediyorsak birebir formda siber dünyada da güvenlik problemlerini temel alıyoruz. Siber güvenliği, ulusal güvenliğimizin bir modülü olarak görüyor, siber hataları çaba edilmesi gereken asli ögeler olarak kıymetlendiriyoruz. Siber vatanımızı, siber egemenliğimizi korumak için elimizden gelen bütün uğraşı sarf ediyoruz. Bu noktada kamu kurum ve kuruluşlarımızın, özel kesimimizin, sivil toplum kuruluşlarımızın, üniversitelerimizin el birliğiyle, güçlü bir uyumla hareket etmesi ve siber vatanın, vatandaşlarımızın hukukunu temel almak üzere güçlenmesi kıymetli bir konudur. Bu tıp tehditlerle, meydan okumalarla gayret sürecinde iş birliği ile hareket edildiğinde toplum yararına bireylerin hak ve hukukunun korunması namına son derece nitelik sonuçların alınabildiğini görüyoruz.”
Fahrettin Altun, sempozyumun düzenlenmesinde emeği geçen RTÜK, KVKK ve Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesine teşekkür etti.
RTÜK Lideri Ebubekir Şahin ile KVKK Lideri Prof. Dr. Faruk Bilir tarafından Cumhurbaşkanlığı İrtibat Lideri Altun’a plaket takdim edildi.
