Schmidt, lokal bir gazetecinin “Seçim yasasını değiştirecek misiniz?” sorusu üzerine sonlanarak, yüksek sesle savların temelsiz olduğunu söyledi.
Christian Schmidt, neredeyse bağırarak “Öncelikle çok net olmak istiyorum. Saraybosna’da ya da diğer bir yerde hiçbir formda seçim yasasını değiştireceğimi söylemedim. Bu ülkenin siyasetçileri de 15 yıldır bu kanunu değiştiremedi.” tabirlerini kullandı.
Sorulan soruya ve konuşulanlara “çöp” benzetmesi yapan Yüksek Temsilci, “Bu sorularınızı lütfen gidin onlara (ülkedeki siyasetçilere) sorun. Onlara neler yaptıklarını sorun. Bosna Hersek’te herkesin birbirini suçladığı bu durumdan sıkıldım.” diye konuştu.
“Avrupa Birliği’ne giden yol bu değil”
Ülkede uzun müddettir devam eden seçim yasası ıslahatının aylardır bir sonuca vardırılamadığına dikkati çeken Schmidt, “Arkadaşlar, Avrupa Birliği’ne giden yol bu değil. Oturmak ve bu mevzuyu konuşmak zorundasınız.” dedi.
Schmidt, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bu beşerler oy vererek seçtikleri siyasalların, şikayet etmelerinin dışında çalışmalarını da hak ediyorlar. Asıl kilit sorun bu. 4 yıldır faaliyet gösteremeyen Bosna Hersek Federasyonu’nun işlevselleşmesini istiyorum. Bunun için çabalıyorum. Ancak tekrar de birileri bu durumdan mutsuz. Ben oturmak için bu ülkede değilim, bu ülke için çalışıyorum. Burası insanların hayatını kaybettiği bir kent. Politik oyunlar oynamak için burada değiliz. Bu ülkede politikler, politik oyunlar oynuyorlar ve ben bu durumdan sıkıldım.”
Ülkedeki siyasalların birbirini suçlamaya devam etmelerini asla kabul etmeyeceğinin altını çizen Schmidt, “Hayır. Oturun, çalışın ve yapan olun. Şayet biri kalkıp ülkenin toprak bütünlüğünü savunmadığımı söylerse, bunu ferdî bir hakaret olarak kabul edeceğim.” biçiminde konuştu.
Schmidt’in yeni seçim yasası “dayatacağına” dair argümanlar
Bosna Hersek’te Yüksek temsilci Schmidt’in yeni seçim yasasını “dayatacağına” dair haberler çıkmıştı.
Başkent Saraybosna’daki Yüksek Temsilcilik Ofisi’nde (OHR) kendisinden günlerdir beklenen açıklamayı yapan Schmidt, tez edildiği üzere yeni seçim yasası dayatmayarak, ülkede 2 Ekim’de yapılacak seçimlerin bütünlük içerisinde gerçekleşmesi için “şeffaflık paketi” ismi altında teknik değişimler getirmişti.
Schmidt, Bosna Hersek vatandaşlarına seslendiğini söz ederek, “Burada birçok zorluk yaşanabiliyor. Bu ülkede birinci ya da ikinci derece vatandaş bulunmuyor. Burada üç kurucu halk (Boşnak, Hırvat, Sırp) var. Bugün özgür ve adil seçim kampanyasını garantileyecek bir şeffaflık paketi sunuyorum. Savaş telaffuzlarına de asla müsaade vermiyorum.” demişti.
Siyasi parti başkanlarına seçim maddesindeki uyuşmazlıkları çözmek için davette bulunan Schmidt, “Kamuoyu tartışması demokrasinin olmazsa olmazıdır. Bu tartışmayı bir karara bağlamak artık Bosna Hersekli siyasalların sorumluluğunda. Sonuçlarını bekliyor olacağım.” diye konuşmuştu.
Günlerdir tartışılan yeni seçim yasası neyi kapsıyordu?
İddiaların krize dönüştüğü Bosna Hersek’teki yeni seçim maddesine nazaran, 2013’teki son nüfus sayımı baz alınarak ülkedeki 2 entiteden biri olan Bosna Hersek Federasyonu’ndaki (FBIH) rastgele bir kantonda bir etnik küme, toplam entite nüfusunun yüzde 3’ünün altında ise o kantondan FBIH Halklar Meclisine milletvekili seçilemeyecekti.
Mevcut durumda her 10 kantonun bir Boşnak, bir Sırp ve bir de Hırvat üye çıkarma hakkı bulunurken, yeni düzenlemeyle bir kantondaki Boşnak, Sırp ya da Hırvat nüfusu yüzde 3’ün altında ise o kantondan o etnik kümeye ilişkin temsilci olmayacaktı.
Hırvatların işine yarayan lakin Boşnakların haklarını elinden alan bu seçim yasasının “dayatılacağı” argümanları, Boşnakların büyük yansısını toplarken; başşehir Saraybosna’da yasaya karşı 3 gün protesto düzenlenmişti.
Bosna Hersek’te seçim yasası ıslahatı talebi
Bosna Hersek’te 1992-1995’te yaşanan savaşı sonlandıran Dayton Barış Antlaşması gereği ülkede Boşnak, Hırvat ve Sırp üç kurucu halk bulunuyor.
Cumhurbaşkanlığının biri Boşnak oburu Hırvat halkından olmak üzere iki üyesi, ülkenin iki entitesinden biri olan Bosna Hersek Federasyonu’ndaki vatandaşlar tarafından, üçüncü üye ise Sırp Cumhuriyeti entitesinde yaşayan vatandaşlar tarafından seçiliyor.
Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Hırvat Üyesi Zeljko Komsic’e karşı kaybeden Hırvat Demokrat Birliği Bosna Hersek (HDZ BIH) önderi Dragan Covic, Komsic’in Bosna Hersek Federasyonu’ndaki Boşnakların oylarıyla seçildiğini argüman ederek ülkede yeni bir seçim yasası ıslahatı talebinde bulunmuştu.
Bosna Hersek’in başşehri Saraybosna’da, Avrupa Birliği (AB) delegasyonu eşliğinde başlatılan seçim yasası ıslahatı müzakereleri, Boşnak ve Hırvat partileri ortasında uzlaşı sağlanamadığı için sonuç alınamadan sona ermişti.
