Ulaştırma dalına son 20 yılda 183 milyar dolarlık yatırım yapıldığını, yatırımların karşılığında vatandaşın hayatındaki gelişmeleri görmenin kendilerini memnun ettiğini belirten Karaismailoğlu, yatırımların devam ettiğinin altını çizdi.
Karaismailoğlu, İstanbul’a birinci köprü yapıldığında tenkitlerin geldiğini hatırlatarak, şu anda Birinci Boğaz Köprüsü’nden 200 bin, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nden 250 bin, Avrasya Tüneli’nden 60 bin, Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nden de günlük ortalama 100 bin aracın geçtiğini, Marmaray’dan 600 bin vatandaşın geçiş yaptığını söyledi. Karaismailoğlu, “Yatırımlar vatandaşımızın hayatına konfor, güvenlik getirdi, hayatı kolaylaştırdı, ömür kalitesini artırdı. O yüzden vatandaşımızın memnuniyetini görmek bizi keyifli ediyor. Yatırımlarımıza orta vermeden devam edeceğiz” diye konuştu.
“1915 Çanakkale Köprüsü Türkiye’nin projesi”
Projelerde yatırım maliyetinin değerine dikkati çeken Karaismailoğlu, Osmangazi Köprüsü’nün 6,7 milyar dolar, Malkara-Çanakkale Otoyolu ve 1915 Çanakkale Köprüsü’nün 2,545 milyar avro olan maliyetlerine ait devletten bir kuruş para çıkmadığının, 1915 Çanakkale Köprüsü ile Malkara-Çanakkale projelerinin yıllık 40 milyon dolar olan işletme masraflarına da karışmadıklarının altını çizdi.
“Bu 8 milyar doların işletme mühleti içinde geri dönüşü için bir finansman modeli üzerinden ihaleye çıkıyoruz. Yavuz Sultan Selim Köprüsü, devletin kasasından 1 kuruş çıkmadan 2027’de devlete geçecek. Burada imal maliyeti, işletme mühleti, finansmanını da hesaplayarak firmalar ihale için teklif veriyor. Bizim YİD projelerinin tamamı yüklenicilere açık, projeleri yapabilecek kabiliyetteki tüm firmalara açık, burada bir yarış olur. Çanakkale Köprüsü’nde 17 firmanın hazırladığı 4 başka teklif yarışmıştır. Burada da kamu açısından en uygun teklif seçilerek yapılmıştır. Bu sefer de diyorlar ki ‘maliyetler yüksek, 1 köprü yerine 3 köprü yaparsınız.’ Neye nazaran bunu söylüyorsunuz? 2,545 milyar avro 1915 Çanakkale Köprüsü’nün maliyeti. Bunu bugün ihale etseniz 3 milyar avrodan aşağı çıkmaz. Yatırımcı bunu yurt dışı finansmanıyla devletten bir kuruş almadan ülkeye paha olarak kazandırdı. Bu, Türkiye’nin projesi oldu. Bunu da 12 yıl işletecek.”
Söz konusu projelerin devlet bütçesiyle yapılması halinde imal maliyetinin yanı sıra işletme maliyetinin de karşılanacağını belirten Karaismailoğlu, projelerden ötürü yakıttan, vakitten, kaza maliyetlerinden elde edilen yararların, ödenen paraların kat kat üzerinde olduğuna işaret etti. Karaismailoğlu, hava ve deniz yollarına da takviye vererek gelir artışı sağladıklarını bildirdi.
Antalya Havalimanı’nın işletilmesine ait ihale kapsamında alınan ön ödemeye dikkati çeken Karaismailoğlu, “Biz aslında hava ve deniz yolundan direkt gelir akışı sağlıyoruz. Bunları topladığınız da esasen önümüzdeki yıldan sonra YİD projeleri kendi kendilerini destekleyecekler. Aşikâr bir mühlet sonra dayanak de bitecek, direkt eksiksiz gelir akışı sağlayacak modeli görüşecekler” sözlerini kullandı.
“Dünyada İstanbul Havalimanı’ndan daha fizibil bir proje yoktur”
Karaismailoğlu, İstanbul Havalimanı’nın, devlet kasasından bir kuruş çıkmadan 10 milyar avroluk yatırımla 25 yıllık işletme müddeti içinde 22 milyar avroluk kira getirecek finansman modeliyle muvaffakiyetle hayata geçirildiğini söyledi.
Kovid-19 kısıtlamaları nedeniyle yolcu sayılarının altta kaldığını söyleyen Karaismailoğlu, “Bu yıldan itibaren tekrar artıya geçmeye başlayacağız. Hem kiramızı alacağız hem de artan yolcu sayısına paralel gelirimiz olacak. Şu anda 120 milyon yolcuya hizmet verecek kapasite var. Bunu ek yatırımlarla 200 milyon yolcuya kadar çıkarabiliriz. Yani önümüzdeki 100 yılın projesini, 100 yılın gereksinimlerini bugünden öngörerek, ülkemize, devlete hiçbir yük getirmeden kazandırdık” değerlendirmesinde bulundu.
Karaismailoğlu, birebir bölgede kısa aralıkta Atatürk Havalimanı’nın hizmet vermesine gerek olmadığının altını çizerek, “İkisi de açık kalsın diyenlere Allah akıl, fikir versin. Bölgede iki havalimanının hizmet vermesi, onun işletme maliyetlerine katlanmak lakin bu işi eleştiren malum zihniyetin düşünebileceği ya da başından uydurabileceği bir şeydir” dedi.
“İstanbul halkını birilerinin keyfine bırakacak halimiz yok”
İstanbul Büyükşehir Belediyesinin metro sınırlarına ait de şu anda İstanbul’da işletilmekte olan 260 kilometrelik metro çizgisinin bulunduğunu, bunun 80 kilometresini oluşturan Marmaray’ı Bakanlığın işlettiğini belirten Karaismailoğlu, şu an Belediyenin elinde inşaatı devam eden metro çizgilerinin uzunluğunun 100 kilometre olduğunu, bunların ihalesinin de 2019 mahallî seçim öncesinde yapıldığını, yaklaşık 4 yılda bitirilmesi gereken çizgilerin üretim süreçlerinin 5-6 yıla varmasına karşın gerçekleşme oranlarının yüzde 10’larda olduğunu kaydetti.
“5 büyük firma kıssası büsbütün uydurma”
Bakan Karaismailoğlu, “5 büyük firma hikayesi”nin büsbütün uydurma olduğunu belirterek, “Bizim YİD projelerimize teklif veren 30’un üzerinde firma var, burada da hiçbir kısıtlama yok, büyüklükleri yaklaşık olarak birbirlerine eşittir. Çanakkale Köprüsü’ne 17 firma teklif verdi. Bu 30 firma dünyanın her yerinde altyapı projelerinde iş yapan müteahhitler. Bu altyapı firmaları kendilerini ispatlamış firmalar ve bütün dünyadan teklifler alıyorlar, bunlar Türkiye’nin değerli firmaları. Tecrübeleri, deneyimleri sayesinde proje danışmanlığı, mühendisliği, müşavirliği ihraç ediyorlar. Türkiye bu alanda artık dünyanın en güzellerinden birisi olmuştur” değerlendirmesinde bulundu.
“İşin bir imal maliyeti var, paranız varsa devletin bütçesinden harcarsınız, bu 2 milyar 545 milyon avroyu 4 yıl içerisinde ihalenizi yaparsınız ve bir firmaya verirsiniz, yaparlar. Son 20 yıl içerisinde 183 milyar dolarlık yatırım yaptık, bunun yalnızca yüzde 20’sini yap-işlet-devret modeli ile Hazine garantisi ile gerçekleştirdik. Yüzde 80’ini de Anadolu’nun her köşesinde binlerce proje olarak vatandaşımıza hizmet olarak kullandık. 38 milyar dolarlık proje stokunu yap-işlet-devret modeliyle finans sorunu olmadığı için, projeleri vaktinden evvel bitirmek için kullandık, kamusal yarar sağlıyoruz. Bolu Dağı Tüneli’ni herkes bilir, ‘patates deposu mu olacak?’ diye konuşuluyordu. 17 yıl sürdü Bolu Dağı Tüneli. Neden? Finansman sorunu, müteahhit problemi… Vatandaşımız o projeyi 10 yıl boyunca kullanamadığı için bütçemiz 400 milyon dolar kayba uğramıştır.”
“Ankara’daki metro sınırı projelerini 2023 yılı birinci çeyrekte bitirmeyi hedefliyoruz”
Türkiye genelinde yaptıkları toplamda 185 kilometre metro sınırı çalışması olduğunu söz eden Karaismailoğlu, Ankara’da inşası devam eden metro sınırları bulunduğunu, onları da 2023 yılı birinci çeyreğinde bitirmeyi hedeflediklerini söyledi.
Karaismailoğlu, son yıllarda Türkiye’nin çok önemli afetlerle karşı karşıya kaldığına işaret ederek, afetlerde önemli tahribatlar oluştuğunu lakin kelam konusu tahribatların son 20 yıl içinde yapılan projelerde olmadığını söyledi. Yapılan yeni yatırımların bu afetlere son derece güçlü olduğunu lisana getiren Karaismailoğlu, bunların hepsinden ders aldıklarını, planlamalarını ona nazaran yaptıklarını tabir etti.
Türkiye genelinde imali devam eden 5 bin şantiye olduğunu belirten Karaismailoğlu, bunların hepsinin mühendis ve müşavirlerle çalışılan projeler olduğunu lisana getirdi.
Karaismailoğlu, “Yeni projelerin afetlerden etkilenmesi çok güç, hatta mümkün değil diyebilirim. Yaşanan afetlerden ders alarak projelerimizdeki güvenlik kat sayılarını daha da artırdık. Sarsıntıya, afetlere güçlü yapılar üretmeye devam ediyoruz” diye konuştu.
Bakan Karaismailoğlu, dünyadaki ticaret hacminin artmasıyla bunlara lojistik olarak yanıt verilebilmesi ve Boğaz trafiğinin rahatlatılması için Kanal İstanbul projesinin çok değerli olduğunu belirterek, “Kanal İstanbul Türkiye için olmazsa olmaz” tabirini kullandı.
“Ulaşım alternatiflerini sağladıktan sonra da ana ihaleyi yapıp ana işe başlayacağız. Şu an kara yolu Başakşehir-Hadımköy-Ispartakule ilişkisindeki işimiz devam ediyor. Sazlıdere Köprüsü’ndeki imalatlarımız da devam ediyor. Orası da yaklaşık 45 kilometrelik bir yoldur. Hem Kanal İstanbul’a ilişkin köprülerin birini imal ediyoruz hem de Mahmutbey TEM Otoyolu gişelerindeki sıkışıklığı ortadan kaldıracak alternatif bir yol olan yolumuzu yapmaya devam ediyoruz. Demir yolunda da Kanal İstanbul’a uygun bir biçimde boğazın altından geçecek halde Halkalı-Ispartakule ortasındaki ihalemizi yaptık, orada da imalatlarımız devam ediyor. Bu dünyanın en büyük altyapı projelerinden biri.”
“Önümüzdeki 2 yıl içinde yatırımlardaki demir yolu hissesi yüzde 65’e çıkacak”
Bakan Karaismailoğlu, demir yolu yüklü bir yatırım periyoduna başladıklarını tabir ederek, “Önümüzdeki 2 yıl içinde yatırımlardaki demir yolu hissesi yüzde 65’e çıkacak, kara yolu da yüzde 30’larda devam edecek. Bizim bugün 13 bin 50 kilometrelik demir yolu ağımız var, 1400 kilometresi süratli tren lakin 2053 gayemiz, tam 28 bin kilometre demir yolu çizgisine sahip olacağız.” dedi.
Şu an Türkiye genelinde 4 bin 500 kilometre imali devam eden demir yolu çizgisi bulunduğunu lisana getiren Karaismailoğlu, Halkalı-Ispartakule-Çerkezköy-Edirne-Kapıkule demir yolu sınırının 220 kilometre uzunluğunda olduğunu, bunu da 2024 yılı sonunda hizmete açmayı hedeflediklerini bildirdi.
Ankara-Sivas sınırında da imalatların son evreye geldiğini, Ankara ile Kırıkkale ortasında kasvetler olduğunu, buna rağmen imalatların yoluna girdiğini lisana getiren Karaismailoğlu, 2023 yılı başlarında da Ankara-Sivas süratli tren çizgisini hizmete alacaklarını bildirdi.
Karaismailoğlu, 220 kilometre uzunluğunda Mersin-Adana-Osmaniye-Gaziantep çizgisindeki çalışmaların da 2024 yılı sonu prestijiyle faaliyete geçeceğini belirterek, yapılan yatırımların yalnızca yolcu nakliyeciliği için değil lojistik açıdan maliyetlerin düşürülmesi manasında çok değerli olduğuna dikkati çekti.
“Haberleşmede yerlilik oranı yüzde 30’lara ulaştı”
Karaismailoğlu, 2053 yılına kadar 190 milyar dolarlık yatırım planladıklarını, bunun değerli bir kısmını demir yolu ve haberleşme bölümüne ayırdıklarını lisana getirdi.
Karaismailoğlu, 5G ile ilgili çok önemli çalışmalarının olduğunu vurgulayarak, yerli ve ulusal olması için Ankara’da bir haberleşme kümesi kurulduğunu, onların yaptığı işleri de takip ettiklerini bildirdi.
Haberleşmede yerlilik oranının yüzde 30’lara ulaştığını söyleyen Karaismailoğlu, bunun artarak devam edeceğini belirtti.
Bir taraftan 5G ihalesi bir taraftan mevcut imtiyazların yenilenmesi bir taraftan da makinalar ortası irtibatta kullanılan 2G’nin gelecek yıl bitiyor olması ve bunun uzatılmasının gündemdeki hususlar olduğunu anlatan Karaismailoğlu, “Türk Telekom, Turkcell, Vodafone ile daima bağlantı halindeyiz. Dünyadaki gelişmeleri de bir taraftan takip ediyoruz. 29 Temmuz’da İstanbul Havalimanı’nda çok kıymetli bir toplantıyla lansman yapacağız. 5G’li bir havalimanı olacak İstanbul Havalimanı. Onunla ilgili de hazırlıklarımız devam ediyor” dedi.
Bakan Karaismailoğlu, siber güvenlik konusunda da Türkiye’nin güçlü altyapısı bulunduğunu tabir etti.
“Türkiye YİD modelini dünyada en başarılı kullanan ülkelerden biri”
Karaismailoğlu, Yap-İşlet-Devret (YİD) projeleriyle ilgili bir soruya şu karşılığı verdi:
“Zafer Havalimanı’nı devlet olarak yapmış olsaydık 50 milyon dolar direkt devletin bütçesinden harcayacaktık, her yıl 7 milyon dolar işletme masrafı yapacaktık.” diyen Karaismailoğlu, şu anda Adıyaman Havalimanı’na da 7 milyon dolar işletme masrafı harcadıklarını söyledi.
Karaismailoğlu, şunları kaydetti:
“Zafer Havalimanı’na karşı çıkmak farklı husustur, finans modeli olarak YİD modeline karşı çıkmak farklı bir mevzudur. ‘Çanakkale Köprüsü’ne de karşıyım gereksinim değil’ diyebilirsiniz. Lakin ‘Bu projeyi değerli yaptınız, yanlış modelle yaptınız’ demek başka bir şeydir. Bunları açıklamaya devam edeceğiz. Kütahya Bölgesel Havalimanı olarak Zafer Havalimanı o bölgenin gereksinimi olarak planlanmış ve yatırım maliyeti muhakkak olan bir işte finansal model olarak YİD modeli tercih edilmiştir. 37,5 milyar dolarlık YİD projeleri içinde yalnızca 50 milyon dolarlık bir projedir, o da fizibil bir projedir, bölgenin muhtaçlığı olarak yapılmıştır. Oradaki yolcu sayıları söyleniyor. 2 yıldır Kovid-19 süreci var meskenlere kapandık, havalimanlarını kapattık. Alışılmış ki yolcular düşecektir. Yolcu inmemiş olabilir fakat askeri uçaklar, ambulans uçaklar orayı kullanıyor. Bunlar gözükmüyor yolcu sayılarında. Bizim Anadolu’da günde 1-2 uçak inen havalimanları da var fakat her gün 1 uçak inse o havalimanı bölge için değerlidir. Ziyan ediyor diye orayı kapatacak mıyız? Ona bakarsanız hastaneler de ziyan ediyor kapatalım mı? Adalet sarayları da ziyan ediyor. Lakin biz kamusal yükümlülük olarak belirli hizmetleri vatandaşımızın ayağına getirmek için yapmak zorundayız. Direkt kamu bütçesinden yaptığımız harcamalar, YİD olarak yaptığımız harcamalar, dış kredi olarak yaptığımız harcamalar… Bunların hepsi bir fizibilite sonucunda karar verilmiş üretim modelleridir. Bugün bunların meşakkatini kimi projelerde çekiyoruz lakin hava, deniz ve kara yolu projeleri birbirini destekliyor. Hele Kovid-19 salgını olmasaydı bunları tahminen hiç konuşmayacaktık. Bunlardan ne kadar gelir geldi? Onları sorgulayacaktık. Fakat 2030’a geldiğimizde bırakın projelere takviye vermeyi, biz 2040’lara geldiğimizde devletten bir kuruş almadan Bakanlık bütçesini bu projelerden gelen gelirler sayesinde üreteceğiz. Bunlar uzun soluklu bir planlamanın sonucu. Bunların hepsi 3-5 yıllık fizibilite değil. Cumartesi günü Osmangazi Köprüsü’nün gişelerindeydim. Vatandaşlarımızın o yolu kullandığında yoldan aldıkları keyfi, konforu, güvenliği, ülkesine duyduğu inancı ben hepsinin gözlerinde gördüm. Toplumsal medya başında, oturduğu yerden keyif yapmak için bu projeleri karalamayın, bu projeleri en çok kullananlar bu tezviratları yapıyorlar. Fakat sahiden bunlardan vatandaşlarımız mutlu. Hem vatandaşın hayatını kolaylaştırdı hem de yıllarca hizmet edecek bu projeler. Türkiye YİD modelini dünyada en başarılı kullanan ülkelerden biri.”
Telekomünikasyon dalında ortak fiber altyapı kullanımının uzun müddettir gündemlerinde olduğunu aktaran Karaismailoğlu, “Fiber altyapının geliştirilmesi için yatırımlara devam ediyoruz. Fiber altyapımız şu an yaklaşık 470 bin kilometreye çıktı, olağan ki kâfi değil. Onu geliştirmemiz lazım fakat bir taraftan da ortak altyapı konusunda da hem bölüm hem de işletmeciler bazında çalışmalarımız devam ediyor. Türk Telekom’un yine yapılanması konusunda da ortak altyapı gündemimizde olan kıymetli işlerden bir tanesi.” diye konuştu.
Karaismailoğlu, 5G’ye yerli ve ulusal olarak geçme uğraşı içinde olduklarını belirterek, “2023 içinde 5G ile ilgili kıymetli adımlar atmak üzere çalışmalarımızı devam ettiriyoruz.” tabirini kullandı.
“Seyahat müddeti İstanbul sınırında 3,5 saate kadar düşecek”
Karayolları Genel Müdürlüğünün yap-işlet-devret (YİD) projelerinin geçiş fiyatlarının ihale mukavelesi ve şartnamesi doğrultusunda belirlendiğini anımsatan Karaismailoğlu, yüklenicilerin de tekliflerini buna nazaran hazırladığını vurguladı.
Ankara-İstanbul süratli tren çizgisinde ulaşım mühletinin kısaltılması için Bilecik kısmındaki imalatların devam ettiğine dikkati çeken Karaismailoğlu, “Orada suratlar düştüğü için 4 saati buluyor. Bilecik’teki tünel imalatlarımız 2024’e hakikat bittiğinde seyahat mühleti İstanbul çizgisinde 3,5 saate kadar düşecek. Ayrıyeten, Ankara ve İstanbul ortasında 350 kilometre sürate imkan tanıyan çok yüksek süratli tren çalışmamız da bir taraftan devam ediyor. Onun YİD olarak yapılması için fizibilitelerimiz sürüyor. Yavuz Sultan Köprüsü’nden geçecek Gebze-Çatalca süratli tren sınırında ihale süreçlerimiz devam ediyor” değerlendirmesinde bulundu.
Karaismailoğlu, ulusal elektrikli tren setinde test süreçlerinin raylarda devam ettiğini vurgulayarak, bu yıl prestijiyle sertifikasyon süreçlerini tamamladıktan sonra seri üretime geçeceklerini söyledi.
“YİD projelerinde 30 müteahhit çalışıyor”
YİD projelerinin maliyetinin yüksek olduğu savlarının büsbütün temelsiz olduğunu aktaran Karaismailoğlu, bu ihalelerin kamuya açık formda gerçekleştirildiğini belirtti.
Yapılan açık ihalelerde tekliflerin toplandığını ve birden fazla teklif alındığını anlatan Karaismailoğlu, yarış sonunda en uygun teklifi veren firmanın seçildiğini bildirdi. Karaismailoğlu, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Oturduğunuz yerden sorumsuz şeklide bu işlerin değerli olduğunu söyleyerek bu işler olmuyor. Bu işlerin maliyeti var, ünite metrajları var, piyasa fiyatları da muhakkak. Oturduğunuz yerden bir laf atıyorsunuz. Bursa-İstanbul süratli treniyle ilgili Kılıçdaroğlu palavra yanlış iftiralar atmıştı. Çıktık, tek tek açıkladık ancak hiç artlarına bakmıyorlar, palavralarını yüzlerine vuruyoruz, öteki bir palavrayla devam etmeye çalışıyorlar. Bizim bunlarla kaybedecek vaktimiz yok, yapacak o kadar çok işimiz var ki. 190 milyar dolarlık daha iş planladık.”
Karaismailoğlu, 8 Temmuz günü Osmangazi Köprüsü’nden 80 binin üzerinde araç geçtiğini anımsatarak, bu kadar aracın feribotla karşıya geçmesinin mümkün olmayacağına dikkati çekti. Köprü olmasaydı ulaşımın kilitleneceğini belirten Karaismailoğlu, bunun düşünülüp köprünün 10 yıl evvel planlandığını anlattı.
“Marmaray’ı güzergahıma uygun olduğu için kullandım”
Karaismailoğlu, Marmaray’da seyahat etmesine ait bir soru üzerine şunları kaydetti:
“1995’te İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Müdürlüğünde yeni mezun mühendis olarak işe başlamıştım. İstanbul’daki tüm ulaşım ağının planlamasında, üretiminde ve işletme kısmında tüm evresinde bulunduğum, hangi seyahatin daha uygun, daha kısa olduğunu çok güzel bildiğim için güzergaha uygun olan toplu taşıma çizgilerinin hepsini kullanırım. Marmaray’ı da güzergahıma uygun olduğu için o günlerde kullandım. Bilhassa Marmaray’la Söğütlüçeşme’ye, oradan da süratli trene binerek Bilecik, Bursa ve Ankara seyahatlerimi bu biçimde yapmaya çalışıyorum. Bundan sonra da kullanacağım natürel. Vatandaşımızın içinden geliyoruz, biz de Anadolu çocuğuyuz. Bayramda köyümüzdeydik, yeniden oraya gideceğiz. Biz vatandaşın, milletin kendisiyiz.”
Kamuoyuna yansıyan fotoğrafın Söğütlüçeşme’deki süratli trene gitmek için Marmaray’a bindiği gün çekildiğini aktaran Karaismailoğlu, “Otobüse de binmek isterim lakin yolda kalma riski var İstanbul’da. Bizim metrodaki, Marmaray’daki, süratli trenlerin asansör ve yürüyen merdivenleri çok düzgün çalışıyor, bir düşünce yok. Bütün engelli ve erişme zahmetli vatandaşlarımız da çok rahat kullanıyor lakin o imkanın belediyenin işlettiklerinde olmadığını basından görüyoruz İnşallah onlar da kısa vakitte düzelir” değerlendirmesinde bulundu.
