Ukrayna, Rusya’nın işgaline karşı direnmeye başladığında birçok batılı devletten askeri dayanak aldı, bunların ortasında ağır topçular, uzun menzilli roketler de vardı ama hepsinden evvel Kiev hükümeti aslında konuşlandırabileceği bir silaha sahipti: “Bayraktar TB2”
Üstün maharetlerini kanıtlamasıyla bir arada bu drona hayranlık duyan ülkeler doğu Avrupa ve Kafkasya ile sonlu kalmadı.
Afrika ülkeleri filolarına eklemek için sıraya giriyor
Geçtiğimiz haftalarda Burkina Faso’dan güneye hareket eden bölücü teröristlerin sızmasını engellemek için gayret eden Batı Afrika eyaleti Togo’ya teslim edilen Bayraktar TB2’lerin sevkiyatı tamamlandı.
Mayıs ayında Nijer, Sahra Çölü’nün güneyindeki Sahel bölgesinde ve Çad Gölü etrafındaki isyancı kümelere yönelik askeri operasyonları için bu çok taraflı ve başka modellerine kıyasla uygun fiyatlı uçaklardan yarım düzine satın aldı.
Diğer Afrikalı müşteriler ortasında Etiyopya, Fas ve Tunus yer alırken, Angola da Türk üretimi dronlara büyük ilgi gösterdi.
2019 yılında Libya’da kullanıldı
Ancak bu gözetleme ve imha etmede bir numara olan insansız hava aracını kıtada birinci kullanan ülke, 2019 üzere erken bir tarihte Libya’ydı. Trablus kuvvetlerinin doğu isyancılarını engellemesine yardımcı olan Bayraktar TB2 kendini bu cephede de kanıtlamıştı.
Afrikalı talipler, bilhassa fakir ülkeler için, Bayraktar TB2, alışıla gelmiş bir beşerli jet ile hava alanı savunma kuvveti geliştirmek için gereken ekipman ve yıllarca süren seçkin eğitim maliyeti olmadan değerli hava gücü geliştirme talihi sağlıyor.
Bu da Bayraktar dronlarını Nijer ve Togo üzere devletler için altın bedelinde olduğunu tekrardan kanıtlıyor.
Nijer’in, ülkenin başşehir Niamey’e otomobille yalnızca birkaç saat uzaklıktaki Burkina Faso ve Mali dahil olmak üzere üç farklı hudut bölgesindeki militanlarla uğraşa sürat kesmeden devam ediyor.
Hükümet birlikleri ayrıyeten Güneydoğu’yu Boko Haram ve İslam Devleti Batı Afrika Eyaleti’nin (Iswap) akınlarına karşı korumak için hummalı bir çalışma yürütüyor.
Öte yandan Togo için ise terör tehdidi nispeten yeni ve son derece tasa verici bir tecrübe.
Son on yılın büyük kısmında militan kümelerin faaliyetleri merkezi Sahel ve temel olarak Fildişi Kıyısı, Gana, Togo ve Benin üzere kıyı ülkeleriyle sonlarından uzak bölgelerden oluşuyordu.
Ancak günümüzde silahlı kümeler Burkina Faso’nun büyük bir kısmında ve bu dört devletle sonu boyunca uzanan kırsal alanlara ulaştıkça tablo değişmeye başladı.
2019’un sonlarına yanlışsız güvenlik güçleri kuzey Togo’ya militan sızma belirtileri tespit ediyordu.
Başlangıçta savaşçılar yalnızca dinlenmek ve yaralarını sarmak için saklanıyor olsalar da Lomé’deki hükümet, Batı Afrika’daki komşuları üzere, tehdidin artabileceğinden telaş duyuyordu.
Afrika’nın terörle çabasında büyük rol oynayacak
Komşu Fildişi Kıyısı, 2016’te Grand Bassam beldesine teröristler tarafından bir akın düzenledi, bu da 19 kişinin ölmesine sebep oldu. Akabinde 2020’de kuzeydoğudaki güvenlik güçleriyle hücumlar ve çatışmalar yaşanmaya devam etti.
Tüm bunlar terör örgütleriyle çaba eden Afrika ülkelerinin çatışmada üstünlük sağlaması için ordularına yüksek teknoloji silahlar kazandırmasını gerektiriyor. Togo’ya tıpkı Nijer üzere militan savaşçı kümelerini tespit etmek ve teröristlere karşı akınlar düzenleyebilmek için Kendi ülkesinde de ulusal hava gözetleme vazifesinden sorumlu olan Türk dronlarının devreye girdiği yer de tam burası oluyor.
Dronların kullanımı Sahel için yeni değil. Hem Fransa hem de ABD’nin Nijer’de hükümetin güvenlik stratejisini desteklemek için faaliyet gösteren drone üsleri var.
Federal hükümetin Tigray Halk Kurtuluş Cephesi ile çaba ettiği Etiyopya üzere daha büyük güçler içinse dronlar genel askeri kapasiteyi genişletmek için pahalı bir araç olarak görülüyor.
Afrika ile hem askeri hem de siyasi bağlar güçleniyor
Hem Togo hem de Nijer için Türkiye ile arz paydaşlığı siyasi açıdan da yarar sağlıyor. Hükümetin eski sömürge gücü olan Fransa ile yakın güvenlik iştiraklerine olan bağımlılığını azaltmakta ve Afrika ülkelerinin hem siyasal hem de askeri açıdan özerkleşmesinde Türkiye değerli bir rol oynuyor.
Ankara’nın tarafında ise “drone diplomasisi” ve askeri iştirak, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Sahra’nın güneyindeki dış siyaset tanıtımında kıymetli bir araç haline geldi. Havaalanlarının inşası ve başka kilit altyapı projeleri üzere uzun müddettir devam eden yapılaşma planları ise tamamlanmış oldu.
