Gelir Vergisi Kanunu’nun 80. unsuruna nazaran, miras ve bağış yolu dışında sahip olduğu meskenini satın aldığı tarihin üzerinden 5 yıl geçmeden elden çıkaranların Gayrimenkul Kıymet Artış Yararı Vergisi ödemesi gerekiyor.
Daha az vergi ödemek için meskeninin satış kıymetini tapuda yanlış beyan edenler, yüksek vergilerle karşı karşıya kalabiliyor.
Tapuda yöntemsiz beyanda bulunanları, ödenmeyen eksik fiyatların yanı sıra, yüklü ölçüdeki para cezaları bekliyor.
Piyasa uzmanı İbrahim Çolak, gayrimenkulün satış bedelinin düşük gösterilmesinin hem konut sahipleri hem de potansiyel alıcılar için risk oluşturduğunu belirterek, “Gayrimenkul Kıymet Artış Yararı Vergisi’ni düşürmek için yanlış beyanda bulunanlar, tespit edildiğinde eksik vergileri ödemekle yükümlü tutulurken birebir vakitte yüklü ölçüde cezayla da karşı karşıya kalıyor. Satış bedelinin eksik beyanı ve düşük tapu harcı ödenmesiyle irtibatlı cezalardan sonra tapuda daha gerçek bedeller beyan edilmeye başlandı. Bu durum, meskenlerin tapuda görünen bedellerini üst çekti. Konutunu satın alırken kıymetini düşük gösterenler, 5 yıl geçmeden meskenlerini sattıklarında gerçek pahası gösterince, ortadaki alım ve satım farkından ötürü fazla kâr elde etmiş üzere görünüyor. Fakat bu yüksek kârdan ötürü ödenen vergi meblağları da katlanıyor. Potansiyel alıcılar ise ileride konutunu satmak istediğinde daha yüksek gelir vergisi ödemek zorunda kalabiliyor” dedi.
YÜZDE 900 DAHA FAZLA VERGİ
Yanlış beyanda bulunarak satın alınan meskenin sonraki süreçte gerçek beyan üzerinden satışa çıkarılmasının konut sahiplerini 50 bin TL’yi aşan ziyana sokabileceğini kaydeden Çolak, “Ocak 2018’de 350 bin TL’ye satın aldığı meskenin kıymetini tapuda 200 bin TL olarak beyan eden bir konut sahibi, konutunu 4 yıl sonra Ocak 2022’de satışa çıkardığında, bu defa ulaştığı gerçek bedel olan 900 bin TL’den beyanda bulunursa 53 bin TL Paha Artış Çıkarı Vergisi ödemek zorunda kalabilir. Meğer konut satın alınırken gerçek bedel 350 bin TL olarak beyan edilseydi, sırf 6 bin TL tapu harcı ödemesi yapılacaktı. Ortadaki fark neredeyse yüzde 900’ü buluyor. Bu üzere durumlarla karşılaşmamak için kesinlikle konut alım bedeli üzerinden tapu harcı beyanında bulunmak gerekiyor” dedi.
ÖDEMELER 2023’TE 2 TAKSİTLE YAPILACAK
Bu yıl içinde satışı yapılan gayrimenkuller için 31 Mart 2023 tarihine kadar beyanname verilmesi gerektiğini belirten Çolak, “Konut sahipleri Gelir Yönetimi Başkanlığı’na verdikleri beyanname sonucunda ödemelerini 2023’ün Mart ve Temmuz aylarında 2 eşit taksitle yapabilecek. Gayrimenkul Kıymet Artış Çıkarı Vergisi’nin belirlenmesinde gerçek yarar dikkate alınıyor. Enflasyona nazaran düzenlenen konutun alış ile satış bedeli ortasındaki farkın hesaplanmasıyla enflasyondan bağımsız elde edilen gerçek yarar bulunuyor. Bu çıkardan her yıl açıklanan istisna fiyat, alım sırasında ödenen tapu harcı ve kullanıldıysa konut kredisinin satışa kadar ödenen faizlerinin toplamı düşülüyor. Böylelikle “vergiye tabi tutar” bulunuyor. Bu fiyata vergi dilimleri uygulanıyor. Ödeme, Gelir Yönetimi Başkanlığı’nın internet sitesi üzerinden ya da vergi dairelerinden yapılabiliyor” diye belirtti.
