Dünyada COVID19 pandemisi giderek tesirini azalttı Fakat yaşananlar tüm dünyada sıhhatte yeni kavramların yeni teknolojilerin Escort Bayan daha fazla gündeme gelmesini sağladı Türkiye nin bu süreçteki geliştirdiği projeleri ve sıhhatte dijitalleşme serüvenini Türkiye Cumhuriyeti Sıhhat Bakanlığının bilişim projelerinden sorumlu Bakan Yardımcısı Dr Şuayip Birinci dijitalbiz com’a anlattı Eskort
Şuayip Birinci’nin açıklamaları şöyle
Ülkemizin bilhassa sıhhatte dijitalleşme sürecini ve sıhhat bilişiminde geldiği evreyi kısaca anlatır mısınız
Ülkemizde sıhhat dijitalleşmesinin temelleri 2000 li yılların başında atılmaya başlanmış hastanelerde bilgi sistemleri Bayan Eskort yavaş yavaş kağıdın yerini almıştır Bilhassa 2010 sonrası sıhhatte dijitalleşmenin tüm dünyada sıhhat hizmetlerinin odağına girmiş olması bizim ülkemiz için de tıpkı halde güçlü bir öncelik haline gelmiştir Hepinizin bildiği Anadolu Yakası Escort üzere sıhhat yatırımlarımız elbette yalnızca hastane yapmaktan ibaret değil Sıhhat yatırımları dediğinizde sıhhatle ilgili tüm alanlar bütüncül bir yaklaşım içerisinde ve güçlü bir kalkınma modeli ile ele alınarak yatırım yapıldı Bakın şu anda dünyanın en fazla kullanıcısı olan ve 30 binden fazla sıhhat tesisini tek platformda toplayan e Nabız şahsî sıhhat sistemi tüm gelişmiş ülkeler tarafından pandemi sonrasında bir gereksinim olarak yapılmaya başlandı Ancak biz bu sistemi yaklaşık 7 yıldır kullanıyoruz ve şu anki kullanıcı sayımızsa 60 milyona yaklaştı e Nabız şahsî sıhhat kaydı sisteminin çok ötesinde şu an ülkemizde yapılan ve yapılacak olan tüm projelerin altyapısını oluşturmaktadır
e Nabız sistemini uygulamaya aldıktan sonra yani tüm sıhhat tesislerini tek platformda birleştirip data standardizasyonunu gerçekleştirmenin çabucak ardından SİNA sağlık karar takviye sistemini geliştirerek rasyonel siyaset üretimini Mekânsal İş Zekâsı ile de sıhhat datalarının coğrafik pozisyonlarına nazaran hizmet alan vatandaşların hareketlerini tahlil ederek anlaşılır ve kolay yorumlanabilir hale getirmeyi başardık Örneğin bir ilçeden başkasına ne kadar hastanın hangi branş için gittiğini şu anda görebiliyoruz Bu sayede ispata dayalı siyasetler üretip sıhhat sistemine daha düzgün istikamet verebiliyoruz SİNA ise yani Sıhhat İstatistik ve Nedensel Tahliller uygulamamız ile muayene başına laboratuvar görüntüleme ve reçete reçete başına ilaç yerli ilaç oranı ameliyat sezaryen memnuniyet yinelenmiş müracaat üzere parametreleri her branş için kurum vilayet ve ülke bazında mukayeseli bir formda tüm doktorlarımız ve yöneticilerimize açtık
Yeniden 2015 yılı içerisinde radyolojik manzaraların 7 24 raporlanabilmesini radyologlar ortası telekonsültasyon yapılabilmesini ve değerlendirilebilmesini sağlayan teletıp sistemini devreye aldık Teletıp Teleradyoloji sisteminde şu an 400 milyona yakın manzara ve 200 milyon rapor bulunuyor
Sıhhat bilişimi projelerinin temelini oluşturan e Nabız Sistemi ni anlatır mısınız şu an bu alanda dünyadaki yerimiz nedir
e Nabız bugün itibariyle 60 milyona yakın vatandaşımız tarafından kullanılmaktadır e Nabız ı vatandaşımızın kullanımına sunduktan çabucak sonra 2017 yılında birleşmiş milletler inisiyatifinde dünya çapında en yeterli sıhhat uygulaması mükafatını aldık Bu benim için ve takımım için çok kıymetli bir motivasyon kaynağıydı Birinci sorunuzda da söylediğim üzere e Nabız ülkemizdeki tüm dijital sıhhat uygulamalarının temeli niteliğindedir Sorunuza gelecek olursak evet e Nabız dünyanın gelişmiş ülkeleri de dahil çok istek gören ve daima yabancı ülke sıhhat yöneticilerinin ülkemize gelerek şahsen bizlerden dinlediği ve ülkelerine entegre etmek istediği uygulamadır e Nabız dijital sıhhat alanında ülkemiz ismine yüksek teknoloji bir eser olarak ihraç edilme kademesindedir Şu an ülkemiz dışında birkaç ülkeyle görüşmeler devam etmektedir ve kısa mühlet içerisinde de sonuçlanarak ülke kalkınmasına katkı sağlayacak bir eser olacaktır
Dijital sıhhat konusunda kamuda ürettiğimiz ve tüm dünyaya ihraç edilecek bir eser haline gelen e Nabız bu sayede ülkemizin yalnızca sıhhat hizmet sunumundaki bilinirliğine değil sıhhat bilişiminde de güçlü bir hale gelmesine değerli katkılar sağlamaktadır
Bu anlattığınız sıhhat bilişimi projelerinin COVID19 pandemisi sürecinde ülkemize katkısı oldu mu Pandeminin dijital idaresini anlatır mısınız
Ülkemiz açısından pandemi mühletince hem sıhhat hizmetlerinin hem de toplumsal hayatın devam etmesine yönelik Sıhhat Bakanlığı bünyesinde sıhhat bilişimi odaklı birçok eser ve uygulamayı da acilen hayata geçirerek pandemi ile gayrette çok daha güçlü bir pozisyona geldik Pandemi ülkemize girmeden kısa bir müddet evvel Halk Sıhhati İdare Sistemi ni HSYS ülkemizin mühendisleriyle 40 tan fazla sistemin entegre edildiği pandemi idare sistemi olarak hizmete alarak birinci hadiseden itibaren kesintisiz bir formda hizmet veren altyapıyı kamu özel ve üniversite dahil olmak üzere tüm sıhhat tesislerimizde kullanılabilir hale getirdik
Tekrar salgının toplumsal bulaş suratını azaltmak ve toplumsal tedirginlikleri en aza indirerek güçlü bir denetim düzeneği sağlamak ismine Filyasyon ve İzolasyon Takip Sistemi ni FİTAS uygulamaya alarak ulusal ölçekte salgının en yüksek düzeye çıktığı vakitlerde 48 bin bireye ulaşan temas takibini takımlarımız vasıtasıyla şahsen yerinde denetim altına aldık
Bunun yanısıra hadise olarak tespit edilmiş şahıslara bilim şurası tarafından rehberler eşliğinde ilan edilen ilaçlarını yaşadığı hanelere teslim ederek güçlü bir izolasyon siyaseti izleyip salgının yayılma suratını güçlü bir halde denetim altına almaya başladık FİTAS uygulamasını ilgili kamu kurumlarının da kullanımına sunarak salgının kontrol ögelerinin da eksiksiz yerine getirilmesini gerçekleştirdik
Vatandaşlarımızın COVID19 belirtilerini denetim edip gerektiğinde sıhhat tesislerine başvurmaları tarafında kendilerine tavsiye kararı veren web ve taşınabilir tabanlı uygulama olan Korona Tedbir uygulamasını 19 Mart 2020 tarihinde halkımızın kullanımına sunduk Bu sayede 12 binden fazla müspet hadiseyi tespit ederek tedavilerine başladık
Pandemi mühletince günlük hayatımızın bir kesimi haline gelen iş ve toplumsal hayatımızın inançlı bir biçimde sürdürülebilmesi için Hayat Meskene Sığar HES uygulamasını geliştirerek tüm ülkenin kullanımına sunduk 222 milyondan fazla HES Kodu alınan sistem üzerinden 15 milyardan fazla risk denetimi yapıldı 30 milyondan fazla riskli HES Kodunun teması başka vatandaşlarla teması engellendi
Bunun yanısıra devam eden pandemi müddetince getirilen izolasyon kararları boyunca tedavi ve rehabilitasyon süreçleri aksayan özel çocuklarımızın çevrimiçi ortamlarda manzaralı rehabilitasyon dayanağı alabilecekleri Özel Çocuklar Takviye Sistemi ni ve pandemide insanüstü emek ve mesai harcayan sıhhat çalışanlarımız ve ailelerinin muhtaçlık duyduklarında yeniden manzaralı ruhsal takviye alabilecekleri Ruh Sıhhati Takviye Sistemi ni kullanıma sunduk
Tüm pandemi sürecinin bilişim sistemleriyle kayıt altına alınıp takip edildiği ülkemizde aşı sürecini de bu sisteme dahil ederek AŞILA uygulamasını devreye aldık ve aşı hakkı tarifi randevu aşının uygulanması ve aşı kartı süreçlerini kamu tüm sıhhat tesislerimizde ve yerinde aşı yaptığımız tüm alanlarda bu uygulama üzerinden gerçekleştirdik
Tüm bu süreçte hem PCR sonuçları hem kronik hastalıkları ve tüm sıhhat kayıtlarını e Nabız üzerinden takip edebilen vatandaşlarımız aşı olduklarında da aşı kartlarına e Nabız ve HES üzerinden ulaşabilir hale geldi
Dünyada şu anda yeni jenerasyon teknolojiler olan yapay zekâ makine tahsili büyük data artırılmış gerçeklik üzere teknolojilerin sıhhat alanında kullanımı gündemde Ülkemizin bu alanlardaki projelerinden bahsedebilir misiniz
Sıhhat bölümü yeni jenerasyon teknolojilere en süratli adapte olan alandır Mevzuyu temelinden ele alacak olursak dünya nüfusu süratle artıyor 2050 yılına kadar dünyada her 6 bireyden 1 inin 65 yaş üstünde olması bekleniyor ve bağımlı yaşlı nüfus giderek çoğalıyor Bunun yanında kentsel alanlarda yüzde 55 olan nüfusun 2050 ye kadar yüzde 68 olması tekrar projeksiyonlar ortasında Dünyadaki tüm ölümlerin yüzde 71 i kronik hastalıklardan kaynaklanıyor Tüm bunlara bağlı olarak da sıhhat harcamalarının ekonomik yükü artış gösteriyor
Durum böyleyken beklentiler bu kadar değişirken ve teknoloji bize sunduklarıyla aklın hudutlarını zorlarken vakitle yarıştığımız sıhhat hizmetinin hastanelerden çıkıp hayatın her alanında denetim edilebilir hale gelmesi kaçınılmazdır
Tüm bu tehditlere pandemiyi de eklediğinizde dünya ölçeğinde sıhhat kesiminin yüksek teknolojinin sağladığı imkanları azamî düzeyde kullanması bir mecburilik halini almıştır
Dünyada hekimsiz kimi vakit hastasız hastaneler konuşuluyor Uzaktan hasta takibi dediğimiz kavram taşınabilir aygıtlarla teşhis ve tedavi sürecine evriliyor Erken teşhis kavramı artık gen teknolojileri ile büyük data ile akıllı sistemler ile çok daha geniş bir manaya sahip hale geliyor
Bugün diyabet obezite hipertansiyon üzere hem giderek yayılan hem birçok hastalığın temelini oluşturan hem de sıhhat harcamalarının büyük bir kısmını kapsayan hastalıklarla çaba uzaktan dijital uygulamalar ve teknoloji odaklı önleyici hizmetlerle daha mümkün hale geliyor Dünya yapay zekâ ve bilgi odaklı finans uygulamaları kıymet bazlı satın alma modelleri tedavi kalitesine nazaran geri ödeme sistemleri üzerine ağırlaşmış durumda
Bilhassa pandeminin çabucak başında teleradyoloji sistemimizde yapay zekâ odaklı görüntüleme hizmetlerini devreye alıp COVID19 tespitinde çok kıymetli olan bilgisayarlı tomografi imajlarının yapay zekâ robotları ile okunmasını sağlayarak COVID19 müspet negatif ve pnömoni durumlarının tespitini mümkün hale getirdik Benzeri bir çalışmayı mamografi imgeleri için yaptık lezyon ve kalsifikasyonları yapay zekâ yardımı ile tespit etmek maksadıyla Mamografi CAD uygulamasını geliştirdik
Çalışmalarımızı artık yapay zekâ takviyesiyle göğüs akciğer yahut prostat kanserini tespit etmek tümörlerin teşhisine yardımcı olmak ve güzel huylu lezyonları makûs huylu olanlardan ayırt etmek üzerine ağırlaştırdık SİNA uygulamamızda yapay zekâ dayanağıyla acile müracaat oran ve sayılarının kestirimi tekrar yatış oranı iddiası 1 yıl içindeki mevt varsayımı hesaplamaları gerçekleştirdik Büyük data uygulamalarımız birinci sorunuzda değindiğim SİNA MİZ üzere sistemlerde yaklaşık 6 yıldır kullanılıyor
Yakın vakitte uzaktan sıhhat hizmetlerine dair yönetmelik yayınlandı Uzaktan sıhhat hizmetinin tüm bu yeni jenerasyon teknolojilerin bir ayağı olduğunu söyleyebilir miyiz Bu bahiste ülkemizde yapılan çalışmalar nelerdir
Şubat ayının çabucak başında yıllardır üzerinde çalıştığımız ancak pandemi sürecinde faal bir halde kullanmaya başlayarak kıymetli bir deneyim edindiğimiz uzaktan sıhhat tele sıhhat yönetmeliğini yayınladık Biliyoruz ki uzaktan sıhhat hizmetleri önümüzdeki birkaç yıl içerisinde sıhhat bölümünün vazgeçemeyeceği araçlardan bir tanesi olacaktır Buranın altını çizerek söylemem gerekirse dünyada uzaktan sıhhat hizmetlerini gerçekleştirebilen altyapıya sahip çok az ülke bulunmaktadır Biz de bunlardan bir tanesiyiz Biz uzaktan sıhhat hizmetine kamu olarak geçerken çok da zorlandığımızı söyleyemem e Nabız sayesinde oluşturduğumuz güçlü dijital sıhhat altyapımız ile pandeminin çabucak başında uzaktan sıhhat hizmetini COVID19 olumlu ve temaslı olan vatandaşlarımıza vermeye başladık Bu pandemi sürecini çok daha faal bir biçimde yürütmemizi sağlarken birebir vakitte geleceğe yönelik de yüksek katma kıymetli bir altyapıyı ülkemiz sıhhat sistemine kazandırmış olduk
Tüm bu gelişmeler ışığında sıhhatin geleceğinin nasıl şekilleneceğini düşünüyorsunuz
Sanayi 4 0 ın sağladığı altyapı sayesinde sıhhat da öteki bölümler üzere esaslı değişimlere sahne oluyor Paradigmanın büsbütün değiştiğini ve artık bilgiye dayalı şahsileştirilmiş bir sıhhat hizmetinin bizi beklediğini söylemek mümkün Doku mühendisliğinde transdermal yamalara giyilebilir aygıtlardan nano robotlara biyomühendislik inovasyonlarının hayatımızda daha fazla yer alması çok yakın Hedeflenen kurgu kişinin profiline uyarlanmış yüksek seviyede bireyleştirilmiş sıhhat hizmeti sunmak Bunun için en değerli öge kişinin datalarını gerçek vakitli toplamak ve izlemek Bu bağlamda giyilebilir eserler sensörler vs çokça ehemmiyet arz ediyor
Türkiye Avrupa ülkeleri ortasında hasta datalarına erişimde birinci elektronik sıhhat kayıtlarında Estonya ve Finlandiya ile tekrar birinci karar dayanak sistemleri kullanımında birinci ve telesağlık kullanımında ikinci sırada yer alıyor Zira biz altyapıları birçok ülkeden evvel ve süratli bir halde hayata geçirdik Biz e Nabız sayesinde vatandaşın kendi adım tansiyon şeker üzere farklı parametrelerini seçtiği vakit dilimlerinde izlemesine imkan sağlayan ve IOS Androıd aygıtlarıyla entegre olan bir platforma sahibiz Üzerinde çalıştığımız ek özellikleriyle e Nabız ı şahsî sıhhat hizmetinde kapsamlı ve donanımlı bir platform haline getirmeyi planlıyoruz
Son 20 yıldır ülkemiz sıhhat alanında fizikî kapasitesini gelişmiş ülkeler düzeyine çıkardı aslına bakarsanız bunun testini de pandemi sürecinde yaşayarak yaptık Pandemi sürecini vatandaşını sıhhat hizmetine erişim ve nitelikli sıhhat hizmetini alma konusunda dünyada mağdur etmeyen birkaç ülkeden biri olduk 20 yılda sıhhat tesislerimizi yenilerken geleceğin sıhhati olarak gördüğümüz yüksek teknoloji eserlere de şahsen kendimiz kendi çocuklarımızla üreterek sahip olmaya başladık
