Avrupa’da 5 ülkede seçimlerin akabinde hala hükümet kurulmazken Karadağ’da da güvenoyu alamayan hükümetin düşmesiyle idare boşluğu doğdu.
Seçimlerin yapıldığı İtalya, İsveç, Bulgaristan, Bosna Hersek, Sırbistan ve Karadağ’da kurulacak yeni hükümetlerin nasıl bir siyaset benimseyeceği merakla bekleniyor.
İTALYA’DA ÇOK SAĞCILAR HÜKÜMETİ KURACAK
İtalya’da 25 Eylül’de yapılan genel seçimlerin akabinde gözler, yeni oluşan 19. yasama devrinde kurulacak hükümete çevrildi. Seçimlerden zaferle çıkan sağ ittifak hem Senato’da hem de Temsilciler Meclisi’nde de hükümet kuracak çoğunluk sayısını elde etti.
Buna nazaran, sağ ittifaka liderlik eden çok sağcı İtalya’nın Kardeşleri Partisi (FdI) ve Lideri Giorgia Meloni’nin sağ koalisyon hükümetinin başbakanı olması bekleniyor.
Ülkede anayasal sürece nazaran, parlamentonun üst kanadı Senato ve alt kanat Temsilciler Meclisi, yeni üyeleriyle birinci oturumlarını 13 Ekim Perşembe günü yapacak. Her iki kanatta yapılacak oturumlarla Senato ve Temsilciler Meclisi’nin yeni liderlerinin belirlenmesi öngörülüyor.
Parlamentonun her iki kanadında da liderler belirlendikten sonra Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella, hükümet kurulması için siyasi istişare sürecini başlatacak. Siyasi istişarelerde rastgele bir gecikme ya da sağ ittifak içerisinde rastgele bir uyuşmazlık olmazsa Meloni’nin başbakanlığında 68. hükümetin en erken ekim ayı sonuna hakikat kurulması öngörülüyor.
İSVEÇ’TE GÖRÜŞMELER BİR AYDIR SÜRÜYOR
İsveç’te ölçülü Muhafazakar Parti (M) başkanı Ulf Kristersson liderliğindeki hükümet kurma teşebbüsü bir aydır devam ediyor. Yeni hükümetin yakın vakitte kurulması bekleniyor.
İsveç Meclis Lideri Andreas Norlen, 11 Eylül’de yapılan genel seçimler sonrası hükümet kurma vazifesini Kristersson’a verdiğini açıklarken Kristersson’un hükümet kurma görüşmelerinin 1 aydır devam ettiği söz edildi. İsveç Devlet Televizyonu SVT, ölçülü Muhafazakar Parti liderliğinde sağ blokun Liberal Parti, Hristiyan Demokrat Partisi ile üçlü koalisyon kurup dışarıdan çok sağcı İsveç Demokratlar Partisi’nin hükümete takviye vereceğini belirtti.
Bu ortada, Kristersson’un hükümet taslağını bugün Meclis Başkanı’na sunacağı cuma günü de mecliste itimat oylaması yapılacağı belirtildi.
Ülkede 11 Eylül’de yapılan genel seçim sonucuna nazaran, sağ blok partiler yüzde 49,6, azınlık hükümeti ile iktidardaki sol blok partiler ise yüzde 48,9 oy aldı. Buna nazaran, 349 sandalyeli parlamentoda sağ blok partileri 176, sol blok partileri 173 sandalye kazandı.
Seçimlerde çok sağ görüşlü İsveç Demokratlar Partisi’nin (SD) oyunu yüzde 20,5’e kadar yükselterek ülkenin 2. büyük partisi durumuna gelmesi dikkati çekti.
BULGARİSTAN’DA YENİ SEÇİM OLASILIĞI
Bulgaristan’da ise halk son 1,5 yılda genel seçime katılmak üzere 4 defa sandık başına gitti.
Ülkedeki geçmiş 3 meclisin çalışmaları epeyce başarısız olurken Değişime Devam (PP) Partisi’nin eş başkanlığını yapan eski Başbakan Kiril Petkov’un koalisyon hükümeti yalnızca 6 ay iktidarda kalabildi.
Ülkede 2 Ekim’de yapılan erken genel seçimlerin akabinde oluşturulan 240 üyeli 48. Parlamento’nun birinci oturumu, Cumhurbaşkanı Rumen Radev’in kararıyla 19 Ekim’de yapılacak. Cumhurbaşkanı Radev, seçimden seçime gitgide azalan iştirak oranının 2 Ekim’de yüzde 37 seviyesinde kaldığını anımsatıp, bu sefer daha başarılı ve sağlam bir koalisyon hükümetinin kurulabilmesi için siyasi partilere müzakerelere daha yapan yaklaşmaları davetinde bulundu.
Öte yandan, ülkeyi 2021’e kadar kısa aralıklarla 12 yıl yöneten eski başbakanlardan Boyko Borisov’un başkanı olduğu Bulgaristan’ın Avrupalı Gelişimi İçin Yurttaşlar (GERB) Partisi’nin parlamentoda 67 üyeli en büyük kümeye sahip olmasına karşın, kabineyi kurmasının sıkıntı olacağı belirtildi.
Basındaki bilgilere nazaran, yeraltı dünyasıyla ilgileri tartışılan GERB Partisi’nin, parlamentoda öteki partilerle diyaloğunun sıkıntılı olacağı değerlendirilirken Rusya yanlısı eski Savunma Bakanı Stefan Yanev’in Bulgar Yükselişi (BV) Partisi GERB ile koalisyon müzakereleri için hazır olduğunu bildirdi.
Anayasal prosedürün öngördüğü, sırasıyla evvel en büyük iki siyasi parti ve akabinde üçüncü bir siyasi partinin teşebbüsüyle kabine kurulamaması durumunda Bulgaristan 2023’ün birinci yarısında tekrar erken genel seçime gidebilir.
BOSNA HERSEK’TE GÖRÜŞMELER VAKİT ALACAK
Balkan ülkesi Bosna Hersek’te 2 Ekim’de yapılan seçimin akabinde yeni hükümetin kurulması vakit alacak üzere görünüyor.
Seçim sonuçlarına nazaran, devletin en üst mevkisi olan Devlet Başkanlığı Kurulu üyeleri Denis Becirovic (Boşnak üye), Zeljko Komsic (Hırvat üye) ve Zeljka Cvijanovic (Sırp üye) olarak belirlenirken hükümet kurma görüşmelerinin bu hafta prestijiyle başladığı tabir edildi.
Bosna Hersek’te 1992-1995’te yaşanan savaşı sonlandıran Dayton Barış Antlaşması’nın getirdiği karmaşık siyasi yapı gereği ülkede bir parti tek başına hükümet kuramazken seçim sonuçlarının ışığında yeni hükümetin Demokratik Aksiyon Partisi (SDA), Bosna Hersek Hırvat Demokrat Birliği (HDZ BİH), Toplumsal Demokrat Parti (SDP), Demokrat Cephe (DF) ve Bağımsız Toplumsal Demokratlar Birliği’nden (SNSD) oluşacağı iddia ediliyor.
Ülkede üç kurucu halk (Boşnak, Hırvat ve Sırp) bulunduğundan başbakanlık ile eş kıymet mevkide olan Bosna Hersek Bakanlar Kurulu Başkanlığı’nı yeni hükümette bir Hırvat üstlenecek.
Bosna Hersek’teki partilerin kendi ortalarındaki çatışmaların da hükümet kurma çalışmalarını olumsuz etkileyerek sürecin daha da uzamasına neden olacağı söz ediliyor.
Bu ortada, Bosna Hersek’in iki entitesinden biri olan Bosna Hersek Federasyonu’nda (FBIH) hem entite hem de 10 kantonda hükümet kurulması beklenirken öteki entite Sırp Cumhuriyeti (RS) kendi hükümetini oluşturacak.
Bosna Hersek’te 2018 seçimlerinde hükümet kurma süreci 14 ay sürerken Yüksek Temsilci Christian Schmidt, hükümet kurma sürecini kolaylaştırmak için seçim akşamı yasa “dayattığını” açıklamıştı.
SIRBİSTAN’DA 6 AYDIR HÜKÜMET KURULAMADI
Sırbistan’da da 3 Nisan’da yapılan seçimin üzerinden 6 ay geçmesine karşın hükümet kurulamadı.
Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic liderliğindeki Sırp İlerleme Partisi’nin (SNS) yüzde 43 oyla kazandığı seçimde, Vucic mevcut Başbakan Ana Brnabic’i hükümeti kurmakla görevlendirdi. Brnabic, hususa ait yaptığı açıklamada, hükümeti kurmak için kâfi alan ve vakit bulamadığını söz ederek en kısa müddette hükümeti kuracağını belirtti.
KARADAĞ’DA SİYASİ KRİZ
Batı Balkanlar’ın en küçük ülkesi Karadağ’da, Dritan Abazovic başbakanlığındaki hükümetin 20 Ağustos’ta güvenoyu alamaması üzerine başlayan yeni hükümet kurma süreci siyasi krize dönüştü.
Sırp Ortodoks Kilisesi Patriği Porfiriye ile ülkedeki Sırp Kilisesi’ne “resmi statü” kazandırmak ismine imzaladığı “temel anlaşma” ile tartışmalara neden olan Abazovic liderliğindeki hükümet, 2 ay evvel Karadağ Meclisinde yapılan oylama sonucu düştü.
Ülkedeki Sırp yanlısı partiler Cumhurbaşkanı Milo Djukanovic’e yeni hükümeti kurmak için Miodrag Lekic’in ismini iletirken Djukanovic, gerekli kaideleri yerine getirmediği için hükümeti kurma vazifesini Lekic’e vermeyi reddetti. Djukanovic, mevcut meclisin feshedilerek seçime gidilmesini talep ederken Karadağ Meclisi ise cumhurbaşkanının bu talebine karşı çıkıyor.
Karadağ Meclisi, Djukanovic’in mevcut meclisin feshedilmesi talebini oy birliğiyle reddederken hükümeti kurma misyonunun “birine” verilmesi için resmi müddetin de bittiği belirtildi.
Yeni hükümet kurma çalışmaları ülkeyi siyasi bir krize sürüklerken Djukanovic ve meclis ortasında yaşanan atışmaların nereye gerçek gideceği de merak konusu oldu.
