Blinken, NATO’daki temaslarından sonra düzenlenen basın toplantısında İran ile nükleer muahedeye ABD’nin dönmesi konusunda yürütülen müzakerelere ait soruyu yanıtladı.
Müzakereler sonucunda ortaya çıkan son metne İran’ın karşılığını incelediklerini aktaran Blinken, Tahran idaresinin muahede dışı talepleri bulunduğunu söz etti.
Blinken, “Son haftalarda birtakım boşlukları doldurmuştuk. İran, Kapsamlı Ortak Hareket Planı ile bağlantısız kimi taleplerinden uzaklaşmıştı. Fakat son karşılıkları bizi geriletiyor. Son kurallarımızı karşılamayan bir mutabakata varacak değiliz.” dedi.
İran ile nükleer muahede ve müzakere süreci
İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunun (BMGK) daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya ortasında 2015’te yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran’ın nükleer faaliyetlerinin düzenlendiği ve kontrol altına alındığı bir muahede imzalanmıştı.
Washington, eski Lider Donald Trump devrinde, 2018’de muahededen tek taraflı çekilerek İran’a yine yaptırım uygulamaya başlayınca Tahran da mutabakattaki taahhütlerini kademeli olarak durdurmuş ve yine yüksek seviyede uranyum zenginleştirme dahil bir dizi adım atmıştı.
Anlaşmanın tekrar uygulanmasını sağlama ve ABD’nin muahedeye dönüşü için Nisan 2021’den beri Avrupa Birliği’nin (AB) koordinatörlüğünde Viyana’da yapılan müzakereler, 8 Ağustos’ta sona ererken, müzakerelerin koordinatörlüğünü üstlenen AB’nin sunduğu taslak mutabakat metni sonrasında taraflar kesin muahedeye varma konusunda evvelki aylara göre daha olumlu işaretler vermişti.
İran Dışişleri Bakanlığı, AB tarafından sunulan ve nükleer müzakerelerde kesin yol haritası olarak kabul edilen muahede taslağına ait görüşlerini, 15 Ağustos’ta AB’ye iletmiş ve taslak metne verdikleri karşılığa karşılık ABD’nin karşılığını beklediklerini açıklamıştı.
ABD Dışişleri Bakanlığı, 24 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, İran ile nükleer muahedeye ait taslak metne yönelik AB aracılığı ile İran’ın görüşlerine karşılık verdiklerini duyurmuştu. Lakin Bakanlık, ABD’nin karşılığının içeriği konusunda rastgele bir ayrıntı paylaşmamıştı.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani, 2 Eylül’de yaptığı yazılı açıklamada, taslak muahede metnine ABD’nin verdiği cevabın Tahran tarafından çeşitli seviyelerde incelendiğini ve hazırlanan karşılığın müzakerelerin koordinatörüne gönderildiğini açıklamıştı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vedant Patel de bahisle ilgili yazılı açıklamasında, “İran’ın cevabını aldığımızı teyit edebiliriz. Bunu inceliyoruz, karşılık vereceğiz fakat ne yazık ki yapan değil.” değerlendirmesinde bulunmuştu.
