Türk Harb-İş Sendikası Genel Lideri Alaattin Soydan sendika tarafından Yalova’nın Çınarcık ilçesinde bir otelde düzenlenen “Savunma Endüstrinin Ulusallaşması ve İş Gücü Durumu Çalıştayı”nda yaptığı konuşmada, Türkiye’nin savunma alanında yüzde 80 civarında ulusallaşmayı yakaladığını söyledi.
Havelsan, Aselsan, Roketsan, TAI üzere firmaların artık herkes tarafından bilindiğini belirten Soydan, “Şunu tüm samimiyetimle söylüyorum: Bizim temsil ettiğimiz arkadaşlarımız, fabrikalarımız bu ülkenin 7 gün 24 saat, 365 gün radarlarını aktif tutarak gözlerini açık tutan bireyler. Denizaltıları yüzdüren, F16’ları uçuranlar bizim arkadaşlarımız.” sözlerini kullandı.
Milli Gemi (MİLGEM) projesine değinen Soydan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“İşçiler de orduevlerinden ve misafirhanelerden faydalansınlar istiyoruz”
Soydan, çalışanların bunları yaparken önemli problemler da yaşadıklarını anlattı.
Bu bahiste takviye beklediklerini aktaran Soydan, şunları kaydetti:
“Emirlere, nizamlara, kurallara, genelgelere uyulmak kelam konusu olduğu vakit ‘Siz askeri personelsiniz, siz de uyacaksınız mecbursunuz’ ancak biz toplumsal haktan istifade etmek kelam konusu olduğunda ‘Siz emekçisiniz, sizi ilgilendiren bir şey yok. Bu askeri işçi içindir’ denir. Bu bizim arkadaşlarımızı her vakit yaralayan, her vakit ikinci sınıfa itildiğini hissettiren bir bahistir. Başka bir bahis ise ‘Sınırda şu kurumların birlikleri var’ söylenirken, birçok kişi sayılırken bizim arkadaşlarımız hiç sayılmaz. Halbuki bizim arkadaşlarımız 365 gün o sonda misyon yapar hatta hududun ötesine geçer. Operasyon çizgisinde askerle birlikte cephede müdahale eder tanklara. Çöl ortamında tankın motorunu indirir tamir eder ve geri takar. Ateş sınırında yapar bunları fakat bizim arkadaşlarımız orada hiç konuşulmadığı vakit bir rahatsızlık çıkıyor. En kıymetlilerinden biri orduevleri ve misafirhanelerden faydalanma konusu. Bizim talebimiz asla tatil gayeli değil. Yani personel arkadaşlar tatil için gittiğinde orduevlerinden faydalansınlar. Gezmeye gittiklerinde askeri misafirhanelerde kalsınlar üzere bir talebimiz yok. Bizim talebimiz; devlet için misyona gittiğinde otel bulamıyor. Orduevinde parası mukabilinde devletin ona verdiği harcırah karşılığında ikamet etsinler istiyoruz. Personeller de orduevlerinden ve misafirhanelerden faydalansınlar istiyoruz.”
Soydan, özel pasaport, silah taşıma ruhsatı ve müsaadesi, isteğe bağlı olarak Ordu Yardımlaşma Kurumuna üyelik hakkı ve TSK askeri çalışanına tanınan indirimli seyahat hakkının sendika üyelerine de verilmesi taleplerini aktardı.
“İnsansız hava araçlarında 97’lik bir ulusallaşmayı yakaladık”
Sendikanın Genel Lider Danışmanı Tarkan Varlıklı ise Türkiye’de savunma endüstrinin son 20 yılda dayanılmaz bir gelişme gösterdiğini vurguladı.
Zengin, 2002 yılında 5,5 milyar dolarlık yaklaşık 62 savunma sanayi projesinin olduğunu hatırlatarak, “Şu anda 750’yi aşan savunma sanayi projesi var ve bütçesi de 75 milyar dolar oldu. Burada savunma sanayi projelerinde 12 katlık bir artış, savunma bütçesinde de 14 katlık bir artış kelam konusu. Bunun temel nedenlerinden biri de AR-GE’ye ayrılan bütçe. AR-GE’de son 20 yılda 30 katlık bir artış kelam konusu. 2002 yılında AR-GE’ye ayrılan savunma sanayindeki bütçe 49 milyon dolar, şu anda 1,5 milyarı doları aşmış durumda.” diye konuştu.
Savunmada yerlilik oranının yüzde 20’lerden yüzde 80’lere çıktığını lisana getiren Varlıklı, şöyle devam etti:
“Ürün bazlı baktığımızda birtakım eserlerde yüzde 97. Mesela insansız hava araçlarında 97’lik bir ulusallaşmayı yakaladık. Birtakım eserlerde yüzde 100 ulusallaşma. Örneğin füzeler, kimi akıllı mühimmatlarda o noktayı yakaladık. Doğal burada bunları yakalarken nasıl başardık? Türkiye’de savunma dalı konuşulunca Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfına bağlı olan Aselsan, TUSAŞ, TAI üzere kurumlar var, özel dal var ancak bütün bunların ana temelini oluşturan askeri fabrikalar var. Askeri fabrikalar 100 yıllık, 110 yıllık fabrikalar var. Örneğin tersaneler Osmanlı’dan devralınmış. İstanbul Tersane Komutanlığı var. Bir askeri iş yeri, kuruluş tarihi 1453 olarak kabul ediliyor ve resmi olarak da orada tarihçesinde yazıyor. Hasebiyle burada oluşan iş gücü de aslında özel kesimde yatırım yapan girişimcileri belirliyor.”
Zengin, savunma endüstrinin evvelce yalnızca can ve mal güvenliğini ilgilendiren bir bahis olduğunu belirtti.
Bu endüstrinin artık dijital güvenlikten besin güvenliğine ve iktisat güvenliğine çok daha geniş bir alanı kapsadığını, Türkiye’nin de bunun farkında olduğunu söz eden Varlıklı, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Savunma endüstrinde yalnızca can ve mal güvenliğimiz için değil bu sair alanlardaki güvenlik sistemini de inşa etmek için her alanda faaliyet ve çalışma yürütüyor. Burada da Türkiye’nin üç değerli gücü var. Birincisi savunma endüstrinde gelişmeyi devam ettirecek bir siyasi iradeye ve kararlılığa sahip. İkincisi bu eserleri üretecek nitelikli iş gücüne sahip. Üçüncüsü de bu eserlerin bakım ve idamesini sağlayacak yeniden teknik altyapıya sahip. Dijital bir performansa sahip. Bütün bunları önümüzdeki günlerde daha net göreceğiz.
“AA, savunma endüstrisinde çalışmaları yakinen takip ediyor”
Çalıştaya katılan Anadolu Ajansı (AA) İdare Konseyi Üyesi ve Medipol Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yusuf Özkır da çalıştayın müzakere kısmındaki konuşmasında, AA’nın savunma sanayi çalışmalarına özel bir değer verdiğini aktardı.
13 lisanda yayın yapan AA’nın savunma sanayi alanında birçok habere imza attığını, Türkiye’de yapılan yatırımları ve değerli gelişmeleri hem yurt içinde hem de yurt dışına servis ettiğini vurgulayan Özkır, “AA, savunma endüstrisinde çalışmaları yakinen takip ediyor ve bunları haberleştiriyor. Bu hususta kıymetli bir misyonu eda ediyor ve Türkiye’nin sesini yurt içinde ve dışında duyuruyor. Bunu yalnızca bir habercilik anlayışından çok Türkiye’nin yerlileşme ve ulusal projelerine kıymetli bir dayanak olarak görüyoruz ve üzerimize düşen vazifesi layıkıyla yerine getirmeye çalışıyoruz.” diye konuştu.
Türk Harb-İş Genel Lider Yardımcısı Hasan Karaca ise askeri fabrikalarla ilgili sunum yaptı.
Sendikanın Genel Sekreteri Yaşar Yavuz, akademisyenler, müellifler ve gazetecilerin katıldığı çalıştay, müzakere kısmının akabinde sona erdi.
