ABD’nin Afganistan’dan kaotik çekilmesiyle odağına Asya-Pasifik bölgesine alması, bölgedeki sıcak çatışma olasılıklarını artırdı. ABD Temsilciler Meclisi Nancy Pelosi’nin Tayvan ziyaretiyle tırmandırdığı tansiyon ve Çin’in verdiği askeri nitelikteki reaksiyon, kıtada yaşanabilecek savaşlarla ilgili senaryoların belirmesine neden oldu. Değişen güç istikrarının Asya Pasifik bölgesindeki jeopolitik fay sınırlarında kırılmalara neden olduğuna işaret eden Japonya merkezli Nikkei Asia, kıtada “donmuş çatışma bölgelerinde” patlak verebilecek 6 savaş senaryosunu derledi. Tüm savaş senaryolarının ortak paydası olarak ABD ön plana çıkarken, kelam konusu durum “ABD, hegemonyasını sürdürmek için bölgeyi kaosa sürüklüyor” yorumuna neden oldu.
TAYVAN GERİLİMİ
DÜNYANIN EN YÜKSEK CEPHESİ
Dünya’nın en yüksek savaş cephesi olan Himalaya Dağları, Çin ve Hindistan ortasında on yıllardır sayısız çatışmaya sahne oldu. 1962’den beri devam eden hasımlık, son iki yıldır Galwan vadisinin doğu Ladakh bölgesinde ağırlaştı. Tansiyonu azaltmak ismine iki ülke de bölgedeki birliklerine mühimmat takviyesini en az seviyede tutsa da, 2020 yılında yaşanan çatışmada 4 Çinli askere karşılık 20 Hint ordusu mensubu hayatını yitirdi. Taraflar son olarak Ocak 2021’de karşı karşıya geldi. ABD, Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi almasına karşın Türkiye’ye uyguladığı CAATSA (ABD’nin Düşmanlarına Yaptırımlarla Karşı Koyma Yasası) yaptırımlarından muaf tuttuğu Hindistan’a, 500 milyon dolarlık askeri yardım paketi üzerinde çalıştığını duyurdu. Beyaz Saray yetkilileri, Hindistan’ı, “bölgede Çin’e karşı uzun vadeli güvenlik ortağı olarak gördüğünü” beyan ederek askeri manada destekleyeceğinin sinyalini verdi. Uzmanlar iki ülke ortasında, Galwan hasımlığı nedeniyle önümüzdeki 5 sene içinde bir savaşın çıkabileceği görüşünde.
SENKAKU ADALARI PAYLAŞILAMIYOR
DÜŞMAN KARDEŞLER ORTASINDA İPLER GERİLDİ
1950 yılında ABD ve Batı dayanaklı Güney Kore ile Sovyetler Birliği ve Çin takviyeli Kuzey Kore ortasında yaşanan, 3 milyon insanın hayatını kaybettiği Kore savaşı 1953 yılında ateşkes mutabakatı ile sona ermişti. İki ülke barış muahedesi imzalamadı. Kuzey ve Güney, teknik olarak savaşta ve donmuş bir ihtilaf halinde. İki ülke ortasında 4 km genişliğinde ve 250 km uzunluğunda askerden arındırılmış bir tarafsız bölge oluşturuldu. Kuzey Kore’nin askeri silah programına yaptığı yatırımı artırması, tansiyonu yükseltti. Güney cephesinde ise mayıs ayında seçilen Lider Yoon Suk-yeol, Kuzey’in agresif tavrına misal formda yanıt vermenin uygun olduğunu beyan etmesi, bu doğrultuda ABD’nin düzenlediği tatbikatlara katılması iki ülke ortasında tansiyonun artmasına neden oldu. Uzmanlar, Pyongyang idaresinin nükleer cephaneliğe sahip olması nedeniyle iki ülke ortasında patlak verecek savaşın global bir tesir seviyesi olacağı görüşünde.
FAY ÇİZGİSİ KEŞMİR MESELESİ
AFGANİSTAN BİLMECESİ
20 yıllık kanlı ABD işgali sonrası ülkede idaresi Taliban güçleri devraldı. Büyük çatışmalar sona erse de, siyasal izolasyona maruz kalan ülkede insani kriz had safhaya ulaştı. Afganistan’da Taliban iktidarında geçen bir yıl içinde şiddet olaylarında yüzde 18’lik önemli bir düşüş gözlemleyen uzmanlar, insani krizin ülke içinde kaos ve bölünmelere yol açabileceği telaşında hem fikir. Çekilmenin akabinde ABD ve Batı’nın sırtını döndüğü Taliban idaresi, son periyotta Çin ve Rusya ile diplomatik temaslarını hızlandırdı. Uzmanlar, ekonomik kriz ve kıtlıkla çaba eden Afganistan’da oluşabilecek bir otorite boşluğunun, farklı silahlı küme ve aşiretler ortasında rekabet alanına yer hazırlayabileceği görüşünde.
Her taşın altından çıkıyor
