İBRAHİM DEMİRCİ
Yusuf Akçura Türk niyet ve siyaset tarihinin değerli ve tesirli isimlerinden biri Osmanlıcılık Aydın Escort İslamcılık ve Türkçülük hakkında görüşlerini anlattığı Üç Tarz ı Siyaset isimli yapıtıyla tanınan Yusuf Akçura 1876 Ulyanovsk Simbir doğumlu 1935 yılında kalp krizinden hayatını kaybettiğinde gerisinde göç askerlik eğitimi sürgün Balıkesir Escort Paris te eğitim Kazan da gayret gazetecilik teşkilatçılık üniversitede hocalık milletvekilliği Türk Tarih Kurumu başkanlığı üzere misyonlarla dolu bir ömür bırakmıştı
Onun Suriye ve Filistin Mektupları isimli yapıtından Ali Ulvi Çanakkale Escort Temel in Hece mecmuasının Kudüs Özel Sayısı için kaleme aldığı Kudüs e Yolu Düşenler isimli çalışmasını okurken haberim oldu Hece 306 307 308 s 685 705 Ali Ulvi Temel in Mersin Escort yazısından aktarıyorum Yusuf Akçura nın 1913 te Suriye Filistin bölgelerini gezip Hicaz a gidip hacı olduğu devirle ilgili Orenburg da çıkmakta olan Vakit gazetesine gönderdiği mektuplar Nisan ve Ekim ayları ortasındaki çeşitli sayılarda yayımlanmıştı Bu mektuplar İsmail Türkoğlu tarafından hazırlanarak 2016 yılında Ötüken Yayınları ortasında Suriye ve Filistin Mektupları ismiyle çıkmıştır Yusuf Akçura Vakit gazetesinin 6 Temmuz 1913 tarihli sayısında yayımlanan mektubunda trenle vardığı Kudüs te aradığı Kudüs i Şerif i bulamadığını anlatır Kudüs i Şerif bu mu Nerede o İncil in Yeruselem i diye sorar Lanet olsun sana ey garp temeddünü Eski dünyanın bütün bu sade kentlerini bozmuşsun onun yerine kendinin alaca bulaca hoşluklarını de vermemişsin der s 130
Suriye ve Filistin Mektupları nı ve tekrar İsmail Göktürk ün yayıma hazırladığı Sürgünden İstanbul a Dârülhilâfet Mektupları nı çabucak edindim Birinci kitap 2020 yılında 3 baskısını 2 Kitap 2018 de 2 baskısını yapmış
DİL HATALARI
Suriye ve Filistin Mektupları nda yeni baskılarda birtakım yanlışların düzeltildiği görülüyor Ancak Dârülhilâfet Mektupları nda düzeltilmeyi bekleyen oldukça kusur var Bu kusurların değerli bir kısmı yanlış yapma kaygısının sonucu Beslenme ve konaklama manasında kullanılan iaşe ve ibate nin iaşe ve ibade yazılması üzere s 10
Bazı yanlışlar dikkatsizlik yapıtı XVIII asrın milâdî nihayetlerinde s 13 asr ı milâdî olacağı fark edilmeliydi 1877 Rus Türk muharebesinin müsebbib i hukukiyesi General İgnatiyef denilebilir s 25 İgnatiyef hukuki değil hakiki müsebbib olmalı birebir sayfada birebir generalin Ayastefanos sözleşmesiyle Panslavizm emeline muvafık olur görünmesi değil muvaffak olur görünmesi beklenir Yeniden tıpkı sayfada müzellet in mezellet olması gerekir
Yusuf Akçura nın 1 Temmuz 1908 tarihli Tercüman gazetesinde yayımlanan Müteveffâ General İgnatiyef başlıklı yazısının son paragrafı tarihte kıymetli işler görmüş pek çok kişi için kelam hususudur Zavallı İgnatiyef vefatına yakın malikânesinin sükûn parkına çekilip de hayatının en aktif devrelerini hatırlamış olsa ateşli konuşmalarının hummalı didinmelerinin dirayetli palavralarının en açık netayici kan içinde kıvranan yüzbinlerce bigünah bîçareler olduğunu ve bunlar ortasında iki de taçlı başın bulunduğunu görmüş ve elbet muazzeb acı azap çeken olmuştur s 26
Sözün akışına nazaran hummalı olduğu anlaşılan söz kitapta maalesef hamâlî biçiminde dizilip basılmıştır
Kitap boyunca pek çok cümlede vak a olay vâkıa olgu ve vâkı a gerçi sözlerinin birbirine karıştığı de da bağlacıyla de te bulunma hâli ekinin karıştırıldığı tamlama hâlindeki tabirlerin tamlama yokmuş üzere yazıldığı veya bunun tam aksinin vuku bulduğu görülüyor
İLGİNÇ MÜŞAHEDELERİ VAR
5 Ağustos 1908 tarihli Tercüman da yayımlanan Milliyet başlıklı yazının girişinde Hicret i nebeviden müddet i asır geçmemişti ki şair Firdevsi birkaç bin yıllık İran milliyet ve medeniyetini Arap Bedevilerinin arzu i temsiline karşı Şehname siyle cengâverâne müdafaaya girişti cümlesini okuyoruz s 43 Şehname hicretten neredeyse dört asır sonra yazıldığına nazaran bu müddet i asır sözünün önünde unutulan yahut gözden kaçan bir tabir olmalı Tahminen muharririn tahminen mürettip yahut musahhihin ihmali yahut dalgınlığı kelam bahsidir
Doğrusu kitabı okurken karşıma çıkan bila istifade s 46 ve bila istihraç s 58 sözlerinin gerçek biçimlerinin bilistifade ve bilistihraç olması gerektiğini fark edince İsmail Türkoğlu hocanın bu metni kitaplaşmadan evvel bir defa bile okumaya fırsat bulamadığını düşünmekten kendimi alamadım Ehlü l hal ve l akd in Ehlü l hil vel akid lügavî nin lagvi hulefa yı erbaa nın hukfay ı erbaa biçiminde yanlış yazıldığını görünce s 61 bu işin bir öğrenciye havale edilmiş olabileceği zehabına kapıldım Misal bir durum merhum Hüseyin Ayan hocanın başına gelmişti Allah taksiratını affetsin
Yusuf Akçura nın değişik müşahedeleri çarpıcı yorumları vakit zaman ihtiyatlı vakit zaman cesaretli çıkarımları samimi ikaz ve teklifleri var Yazdıklarını ilgiyle ve zevkle okudum ondan çok şey öğrendim Ama bir cümlesi beni epey şaşırttı ve düşündürdü Devlet i İslâmiye nin merkez i hükûmeti Mekke i Mükerreme kutsal kentidir ki Kitapta merkez hükûmeti yazılmış maalesef s 60 Yusuf Akçura dinimizde ve tarihimizde hiçbir karşılığı olmayan bu türlü bir karara nasıl ulaştı dersiniz
