Yaşadığı periyotta ve vefatı sonrasında da dini hayatımızın şekillenmesinde değerli bir iz bırakmış isimlerden birisi Escort bayan Ömer Nasuhi Bilmen Hocadır Yakın tarihlere kadar ülkemizde yazdığı İlmihal en çok okunan ve satılan kitaplar ortasında yer alan Ömer Nasuhi Hocayı sanki gereğince tanıyıp hayatı ve yapıtları ile hak Bayan escort ettiği seviyede anlayabildik mi Bu soruya maalesef tatminkâr bir karşılık vermek sıkıntı 1971 de vefat eden Ömer Nasuhi Hocayı geçen mühlet zarfında yalnızca beş telif eser bir de sempozyum kitabı Escort ile hatırlamak önemli bir eksiklik olsa gerek
Ömrünü din ve diyanet hizmetleri ile geçirmiş ve o denli noktalamış olan Hocamıza tahminen birinci vefayı uzun yıllar hizmet ettiği Diyanet Kurumu göstermesi gerekirdi Hakikaten çok geç de olsa yayınlanan Ömer Nasuhi Bilmen Hadi Ensar Ceylan DİB Yay Ankara 2022 200 s kitabıyla bu adım atılmış oldu İz Bırakanlar dizisinin bir kitabı olarak neşredilen eser 6 kısımda Ömer Nasuhi Bilmen i pahalandırıyor
Bilmen in hayatı ve yapıtlarının cesameti tahminen küçük bir yapıtla geçiştirilemeyecek seviyede Ancak bunu bir girizgâh kabul edip şimdilik bu yapıtla teselli bulmak durumundayız
ENTELEKTÜEL BİR BİYOGRAFİ
Kitabın muharriri Haydi Ensar Ceylan ın kitabın girişinde vurguladığı üzere entelektüel bir biyografi diye niteleyeceğimiz yapıtta daha çok İslam İlmihali ile bu topraklarda bilinen tanınan Ömer Nasuhi Hocanın 1883 1971 yıllarına sığan ömründe kıymetli hizmetleri sığdırdığını görüyoruz Biyografisinde hudutlu da olsa düşülen kayıtta medresetu l kudat ta öğrenci iken girdiği imtihanı muvaffakiyet ile vermiş buradan Fatih Dersiamı olarak atandığını görüyoruz Hukukçu kimliği öncesinde öğretmen hoca kimliğini gördüğümüz Bilmen Hocanın sırası ile Daru l Hilafetil Aliyye Medresesi Fatih Medresesi Sahn Medresesi Medresetü l Vaizin Darüşşafaka İstanbul İmam Hatip ve İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü nde hoca olarak ders verdiği naklediliyor Bundan sonraki safhada ise Diyanet kurumu içerisinde yürüttüğü müsevvidlik 17 yıl müftü vekilliği İstanbul Müftülüğü 17 yıl ve son olarak Diyanet İşleri Başkanlığı 9 ay misyonları yer alıyor Bir yönetimci olarak yaşadığı periyotta dini hayatımızda yaşanan müdahaleler ve kırılmalara bir ilim adamı ve İslam Hukukçusu olarak uğraş verdiğini biliyoruz Kitapta da zikredildiği biçimiyle daima medyada ya da vitrinde görünen bir yönetimci profili olarak değil de ilim adamı vakarıyla yerinde ve vaktinde konuşan telif yapıtlarıyla gündemde olan bir isimdir Ömer Nasuhi Hoca
İLİMLE ÇERÇEVELİ BİR HAYAT
Geride bir hatırat bırakmayan Ömer Nasuhi Hocanın ilim seyahati gündelik hayatı ve ahlakı hakkında oğlu Selim Bilmen in kaleme aldığı kitaptan nakiller kitapta yer almakta Hocanın ilme olan tutkusu daha şimdi medrese talebesi iken başlamış kendisi de bu durumu gözlerim kan çanağına döner sıhhatim bozulurdu Validem gecenin geç saatlerinde gelir islenmiş lambanın camlarını siler bazen de artık yat diye üflerdi demiştir Hukukçu kimliğinin yanı sıra yazdığı İki Şukufe i Taaşşuk isimli romanı şiirleri ondaki zevki selimi yansıtması açısından da dikkat cazibeli noktalar olarak karşımıza çıkıyor Kitapta oğlundan nakledilen başka satırlar da onun eğitimci olarak duruşunu ortaya koyuyor
Altmış yıllık muallimliği periyodunda bir öğrencisini sınıfta bırakmadığı üzere zayıf not da vermemiştir Yetiştirdiği binlerce genç kendisine şeker muallim unvanını takmıştır Ebediyen bir öğretmenin muvaffakiyetinin talebelerini en az öz evlatları kadar sevmesine bağlı olduğunu ve onların düzeyine inerek öğreteceği şeyleri en müfit halde kısa ve özlü olarak anlatması gerektiğini tabir ederdi s 32
ŞAHASER BİR ÇALIŞMA
Ömer Nasuhi Hocanın hayatta iken ilgili çevrelerce takdir gören fakat vefatından sonra unutulmaya terk edildiği yapıtı hiç elbet Hukuksal İslamiyye ve Istılahatı Fıkhiye Kamusu idi Bu eser üzerinde de kitapta kıymetli vurgular yapılmış Ali İhsan Pala dan nakille yapıta dair şu tabirler kitapta yer alıyor Türklerin Müslüman olmasından sonra bu çapta ve kapsamda İslâm hukukunun tamamını kısmen de mezheplerle mukayeseli olarak kaleme almış Birinci Türkçe kitap olmasıdır s 52 Yapıtının girişinde de Bilme Hoca İslam hukukun bütün kısımlarını ihtiva eden Türkçe eser yok gibidir demiş Birinci baskısının İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi tarafından 1949 1952 yılları ortasında altı cilt olarak yayınlandığı bu değerli eser ilim etraflarında de önemli yankı uyandırmış Yapıtın girişine devrin İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof Dr Sıddık Sami Onar Hukuk Fakültesi Dekanı Prof Dr Hüseyin Nail Kubalı ve yeniden o periyodun Hukuk Fakültesi eski dekanı Prof Dr Hıfzı Veldet Velidedeoğlu2nun takriz yazmaları yapıtın ne derece önemli olduğunu da gözler önüne seriyor
Muharrir burada bu üç ismin takrizine öbür bir biçimde dikkat çekiyor ve diyor ki üç takrizin bizce en değerli ortak noktası İslam hukukunu genel manada hukuk alanının bir modülü olarak görmeleridir Bu yaklaşım hukukçuların ve İslam hukuku araştırmacılarının ortak bir tabanda buluşabilmelerini ve kendi alanlarına kapanmış bir lisandan kurtularak ideolojisi tarihi ve kararları bağlamında İslam hukukunu tartışabilmelerini sağlaması açısından değerlidir s 60 Ömer Nasuhi Bilmen in yalnızca bu çalışmasının bile önemli bir bilimsel çalışması konusu olması gerektiği aşikârdır
Kitapta bizce zorlama bir niteleme Ömer Nasuhi Bilmen Hocanın İslamcılığı sıkıntısıdır Bu hususta elimizde çok fazla bilgi olmadığı üzere sonlu bilgilerle bu türlü bir sonuca ulaşmak çok da sıhhatli bir yaklaşım olmasa gerek Şayet bu bahiste Bilmen in kaleminden önemli metinler var ise de uzun uzunluklu sıkıntıyı tartışmak olmalıdır Sonlu hacmiyle kitap elbette bir boşluğu dolduracaktır Lakin kitapta hiçbir vesika ve evrakın bulunmaması önemli bir eksikliktir Biyografi kısmında İstanbul Müftülüğü ve Başkanlık görevi birer cümle ile geçiştirilmiştir Olması gereken sıkıntı vakitlerde müftülük ve başkanlık görevini deruhte eden Hocamızın verdiği uğraş ve yaptığı hizmetlerin de bir halde lisana getirilmesi olmalıydı Başta da belirttiğimiz üzere hayatının her bir kademesini tahminen başka ayrı değerlendirmeye tabi tutmamız gereken hocamızın tanınması ismine yapılan bu çalışmayla bir sefer daha kendisini hürmetle yâd ediyorum Daha mufassal yapıtlarla Bilmen kitaplığının büyümesine vesile olmalarını başkanlık yetkililerinden temenni ediyorum
