Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun’un resmî daveti üzerine bu hafta Cezayir’i ziyaret edecek. En son 2017’de Cezayir’e giden Macron’un kelam konusu ziyareti, iki ülke ortasındaki alakaların gerildiği bir vakit dilimine denk gelmesiyle de dikkatleri çekiyor. Fransa, 132 yıl boyunca sömürge idaresi altında tuttuğu Cezayir’de hâlâ tesirli bir aktör olarak uzunluk göstermeye çalışıyor.
Macron, ülkesinde cumhurbaşkanlığı seçim kampanyasının sürat kazandığı bir süreçte, diplomatik teamüllere hiçbir biçimde sığmayacak birtakım açıklamalar yaparak, Fransa-Cezayir alakalarının krize sürüklenmesine yol açmıştı.
“CEZAYİR VAR MIYDI?”
ÖZÜR TALEBİ
Cezayir idaresi, Fransız sömürgesi periyodunda yaşanan hak ihlalleri ve kaybedilen canlar için, Fransa’dan resmî özür talebinde bulunuyor. Şimdiye kadar bu taraftaki istekleri karşılamayı reddeden Paris, 2020’de sömürge aksisi direniş hareketlerine katılan Cezayirli vatanseverlerin kemiklerini Cezayir’e iade etmekle yetinmişti. Sömürge periyodunda yaşanan birçok insanlık kabahati konusunda, Fransa hâlâ ayak diremeyi sürdürüyor.
Acılarla dolu bir geçmiş
Yangın hâlâ devam ediyor
Tam 53 yıl evvel, 21 Ağustos 1969 günü, Mescid-i Aksa içindeki Kıble Mescidi, Avustralyalı Hristiyan Siyonist Dennis Michael Rohan tarafından kundaklandı. Kudüs’e turist kılığında gelerek Mescid-i Aksa ve etrafında uzun mühlet keşiflerde bulunan Rohan, Aksa’yı yok ederek yerine “Süleyman Tapınağı”nın inşasını sağlamak için Kıble Mescidi’ni ateşe verdi.
İsrail’in Kudüs’ü işgalinden yalnızca 2 yıl sonra gerçekleştirilen fecî aksiyonda, yangın Filistinlilerin kendi imkânlarıyla zahmetle söndürüldü. Devrin İsrail Başbakanı Golda Meir, yangın alanını şahsen ziyaret ettiğinde, alevler yerini çoktan bir harabeye bırakmıştı. Yangında Kıble Mescidi’nin bütün tarihî kısımlarıyla birlikte, Salahaddin Eyyubi’nin 1187’de mescide yerleştirdiği harika hoşluktaki minber de yok oldu.
Aksa Yangını, sonraki ay, Fas’ın başşehri Rabat’ta İslam dünyasının devlet ve hükümet liderlerinin katıldığı geniş kapsamlı bir toplantının düzenlenmesine neden oldu. Suudi Arabistan Hükümdarı Faysal’ın öncülüğünde düzenlenen toplantıyla, İslam Konferansı Örgütü (şimdiki ismiyle: İslam İşbirliği Teşkilatı) kuruldu. Birleşmiş Milletler’den sonra en büyük uluslar ortası yapılanma olan Cidde merkezli örgüt, İsrail işgaline karşı İslâm ülkeleri ortasındaki dayanışmayı artırmayı hedefliyordu.
Aksa Yangını’nın üzerinden yarım asırdan fazla bir vakit geçmiş olsa da, işgal altındaki mahzun duruşuyla, İslâm’ın birinci kıblesindeki yangın bugün de devam ediyor.
