Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın 24 TV’de katıldığı canlı yayında gündeme ait soruları yanıtladı.
“Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Astana’da Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile bir görüşmesi olacak mı?” sorusu üzerine Kalın, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın perşembe günü Putin ile bir görüşme yapacağını söyledi.
“Rusya-Ukrayna savaşında, Türkiye birçok sorunda kıymetli adımlar attı. Gelinen etapta buradaki rolü ne olacak? İstanbul’da, Putin ile Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy’nin bir ortaya getirilmesi Astana’da görüşülecek mi?” sorusuna Kalın, “Biz, öncelikle diplomasinin kapısını açık tutmak istiyoruz. Savaş şiddetlenince ki şu anda maalesef şiddeti artacak üzere görünüyor. ‘Artık diplomasinin tabanı kalmadı’ diye düşünenler genelde yanılırlar. Tam aksine diplomasi bu türlü devirlerde daha da kıymetli hale gelir.” yanıtını verdi.
Antalya Diplomasi Forumu’nda ve İstanbul’da Rusya-Ukrayna tarafını bir ortaya getirdiklerini, tahıl sevkiyatı muahedesini, esir mübadelesini yaptıklarını, Zaporijya Nükleer Santrali’nin etrafında güvenliği sağladıklarını anımsatan Kalın, “Bütün bunları dikkate alarak, şu anda yaşanan ilhak ve sonrasında yükselen şiddete karşın biz hala diplomasi kapısının açık tutulması gerektiğini düşünüyoruz. Bu tarafta iki tarafa telkinlerde bulunuyoruz.” dedi.
“ABD’nin Rusya-Ukrayna savaşının devam etmesini istediğini görüyoruz. Burada rollerin değiştiği, Rusya’nın ‘gelin oturalım, konuşalım’ dediği yerde, Ukrayna’nın ‘hayır, istemiyoruz, zira siz, bize saldırıyorsunuz’ cümlesinin ardında ABD ya da Batı olabilir mi?” sorusu üzerine Kalın, “Bu savaşın iki boyutu var. Birinci boyutu Ukrayna topraklarında yaşanan işgal ve ilhak. Bunun sonlanması, çatışmaların durması lazım. Bunda bir kuşku yok. Bunun yolu da daha fazla savaş değil, müzakere, diplomasi.” tabirlerini kullandı.
Savaşın ikinci boyutunun daha geniş bir jeopolitik yerde gerçekleştiğini belirten Kalın, “Burada da Rusya ile Batı ortasında farklı bir hesaplaşma, bir karşı karşıya gelme var.” dedi.
“Şu anda savaş taraftarları daha güçlüler”
“Rusya-Ukrayna savaşında süreç neye hakikat gidiyor?” sorusuna Kalın, “Şu anda savaş taraftarları daha güçlüler ve daha fazla savaş istiyorlar. Avrupa ülkelerinin değerli bir kısmı, ABD, savaşın devam etmesi istikametinde bir tercih ortaya koyuyor. Rusya da buna karşı ‘daha fazla savaş’ diyor. Dünkü akınları gördük, 2 gün evvel Kerç Köprüsü’nün vurulması, akabinde 80’e yakın füzenin fırlatılması bu şeyin artacağını gösteriyor.” karşılığını verdi.
“Yunanistan sorunu son periyotta rahatsız edici dereceye geldi. Yunanistan, ABD’den aldığı takviyeyle ‘yangın söndürme tatbikatı’ ismi altında bir askeri tatbikat yapıyor. Yunanistan, Ukrayna olma yolunda mı? Bizi de Rusya kılıfına mı sokacaklar? Bu türlü mi düşünülüyor?” sorusu üzerine Kalın, Yunanistan’ın bir müddettir Türkiye zıtlığı bir proje yürüttüğünü, fakat bunun başarısız olduğunu söyledi.
Yunanistan’ın kendi güç ölçeği çerçevesinde Türkiye ile nasıl bir alaka içinde olacağını yine tanımlaması gerektiğini vurgulayan Kalın, Yunanistan’ın kimi güçleri gerisine alarak, Türkiye aykırısı lobileri harekete geçirerek alabileceği aralığın belirli olduğunu kaydetti.
Libya ziyareti
Kalın, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatıyla Türkiye’den üst seviye bir heyetin Libya’ya resmi bir ziyaret gerçekleştirdiği ve hidrokarbon muahedesi imzalandığı hatırlatması üzerine, Fethi Başağa’ya bağlı birliklerin 27 Ağustos’ta Trablus’a girmeye çalışmasının akabinde Libyalı mevkidaşlarını İstanbul’a davet ettiklerini ve son ziyaretin de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatıyla bu davet kapsamında gerçekleştirildiğini söyledi.
Trablus’a gittiklerini lakin Bingazi ve Tobruk’taki temaslarının da devam ettiğini belirten Kalın, hidrokarbon mutabakatının, 2019’da Serrac Hükümeti devrinde imzalanan deniz yetki hudutlarını belirleyen muahede olduğunu anımsatarak, şöyle devam etti:
“Türkiye ile Libya’nın deniz komşusu olduğumuzu da tescil eden çok değerli bir mutabakattı. Biz onaylattık, Libya tarafı da onaylatma süreci içerisinde. Haritaya hakikat açıdan baktığınız vakit, ‘Evet Türkiye ile Libya deniz komşusuymuş. Deniz yetki alanları bağlamında bir iş birliği yapabiliyormuş.’ Rastgele bir diğer ülkenin hakkını hukukunu ihlal etmeden Yunanlıların argümanlarının hiçbir değeri yok. Zira bu Türkiye ile Libya ortasında yapılmış bir mutabakat. Misal bir muahedeyi Yunanistan, Mısır ile yaptığı vakit kimse bir şey demedi onlara. Yani ‘Yunanistan nere, Mısır nere?’ demedi. Deniz yetki alanları açısından baktığınızda haritaya farklı bir zaviyeden bakmak gerekiyor. Bu farkındalığı yine inşa etti aslında. Hani ‘bizim Libya’da ne işimiz var?’ telaffuzlarının de aslında ne kadar anlamsız, yersiz olduğu bir kez da ortaya çıkmış oldu.
Ama en değerlisi Türkiye birinci kere bir öteki ülkeyle deniz yetki muahedesi imzalamak suretiyle Akdeniz’de çok değerli bir varlık tezinde bulundu. Doğu Akdeniz’de en uzun kıyısı olan ülkeyiz. Mevcut haritaları, bizim için hiçbir değeri olmayan Sevilla Haritası üzere haritaları önümüze koyarak, bizi adeta Antalya Körfezine hapsetmek isteyen bir bakış açısı vardır. Cumhurbaşkanımızın vizyoner liderliği ve güçlü iradesiyle Serrac Hükümeti ile o mutabakat İstanbul’da, Dolmabahçe Ofisi’nde yapılmıştı. Uzun müzakereler sonunda gecenin geç bir vaktinde. O mutabakat imzalandığında biz tarihi bir ana şahitlik ettiğimizi biliyorduk. Orada bir manada Türkiye kendi haritasının birinci örneklerini, birinci çizgilerini çizmiş oldu. Doğu Akdeniz’den bahsediyorsanız Türkiyesiz bir Doğu Akdeniz haritası çizemezsiniz.”
Yeni hidrokarbon anlaşması
Yeni hidrokarbon mutabakatının Libya ve Türkiye’nin ortak deniz alanlarında ve memleketler arası sularda ortak arama-tarama, sondaj çalışmaları yapılmasını karara bağlayan bir muahede olduğunu ifada eden Kalın, “Gayet yasal, kimsenin deniz alanıyla ihtilaf içerisinde olmayan, Türkiye’de veyahut Libya açıklarında yahut memleketler arası sularda arama-tarama, sondaj çalışmaları yapması için ahdi taban oluşturan son derece kıymetli bir muahede.” dedi.
Türkiye’nin arama-tarama faaliyetleri bakımından imkan ve kabiliyetlerini arttırdığını vurgulayan Kalın, şöyle konuştu:
“Aynı savunma endüstrinde olduğu üzere bu gözden kaçıyor bazen lakin bizim şu anda iki arama-tarama, 5 sondaj gemimiz var. Bu muazzam bir şey. Bu kapasite o kadar yükseltildi ki, bunu aslında bugüne kadar yapılmamış olması çok büyük bir eksiklik. Üç tarafı denizlerle çevrili bir ülkesiniz lakin sizin bir arama tarama filomuz yok. Lakin hamdolsun şu anda var. Zati Karadeniz’de bulundu, ardı gelecek. Muhtemelen Karadeniz’de inşallah kapasite artırımı olacak.”
“Cumhurbaşkanı Erdoğan, Esed ile görüşecek mi?” sorusu üzerine Kalın, şu karşılığı verdi:
Bizim Suriye konusundaki bakış açımız da belirli. Orada şeffaf, memleketler arası hukuka uygun, kucaklayıcı ve kuşatıcı, seçim yapmak suretiyle bir hükümetin işbaşına gelmesi, bu iç savaşın sona erdirilmesi ve Suriye’de koşullar olgunlaştığı vakit da Türkiye’deki mültecilerin ülkelerine geri dönmesi. Bunu da Birleşmiş Milletler parametreleri çerçevesinde yani istekli, inançlı ve onurlu bir halde yapmalarını sağlayacak çalışma devam ediyor.”
Türkiye yüzyılı
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) yeni yasama yılı açılışında yaptığı konuşmada, “bu yüzyıl Türkiye’nin yüzyılı olacak” kelamını değerlendirmesi istenen Kalın, “Sayın Cumhurbaşkanımız bu ifadeyi birkaç kere kullandı. Meclis’teki hitabında, bütün siyasi partilerin de bulunduğu ortamda ‘Gelin Türkiye yüzyılını birlikte inşa edelim.’ dedi. Aslında bu büyük Türkiye kıssasını gelin birlikte yine yazalım, inşa edelim, büyütelim, devam ettirelim daveti. Türkiye’nin yüzyılı, bunun hülasa edilmiş, âlâ düşünülmüş bir üst başlık haline getirilmiş sözüdür.” dedi.
Kalın, “Türkiye’nin yüzüncü yılını gelin birlikte inşa edelim” davetinin içinde savunma sanayi, dış siyaset, güvenlik, eğitim, sıhhat, altyapı ve ulaştırma üzere Türkiye’yi büyüten bütün başlıkların olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
“Hak ve özgürlükler var, demokrasi var, Cumhuriyetin temel pahaları var. Mesela bugün tartışılır işte başörtüsü sorunu. Artık anayasayla ilgili Cumhurbaşkanımızın da talimatlarıyla bir hazırlık yapıldı. Adalet Bakanımız da dün Kabinede yapılan hazırlığı da sundu. Cumhurbaşkanımız da Millete Hitap konuşmasında söyledi. O tekemmül ettiriliyor, tamamlandığı vakit Meclis’e gönderilecek.”
