Türkiye Rusya’dan aldığı doğal gaz ödemesinin yüzde 25’ini ruble ile yapacak. Bahisle ilgili muahede yakında yürürlüğe girecek. Türkiye’nin gazı Rusya’dan dolar yerine ruble ile alacak olması dolar muhtaçlığını azaltırken maliyetleri aşağı çekecek. Bandırma’da Türkiye’nin birinci ferrobor tesisinin temelini atan Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, başta Rus gazı olmak üzere güç gündemi ile Yeni Şafak’a özel açıklamalarda bulundu. Bakan Dönmez’in açıklamalarından öne çıkan ayrıntılar şöyle:
MERKEZ BANKALARI DEVREDE
Rus gazının ruble ile ödenmesi konusunda bir mutabakat var. Alıcı ya da satıcı taraftan birisinin parası dolar yahut avro değilse ister istemez kur farkı maliyeti oluşuyor. Bu farktan kurtulmuş olacağız. Aslında bu, bugünün konusu değil, bugün çok sıkça konuşuluyor. Ancak Cumhurbaşkanımızın 3-4 yıldır birçok ülkeyle ‘yerli paralarla ticaret yapalım, daha çok kazanırız’ biçiminde bir fikri, stratejisi vardı. İnşallah onu da başlatmış olacağız. Bunun için de merkez bankalarının devrede olması gerekiyor. Zira malı alan yahut satan doğal olarak bankaya gidiyor. Banka da merkez bankalarının bu mevzudaki mutabakatlarına nazaran paraları transfer ediyor. Hangi kur olacak, nasıl transfer olacak, onları da merkez bankaları belirliyor.
LİTYUM ALTIN DEĞERİNDE
Elektrikli arabalar oyunun rengini değiştirdi. Lityum, bizim için altından daha pahalı. Altını endüstriyel olarak her yerde kullanamıyorsunuz. Kullandığınız yerler var elbet lakin lityum o denli değil. Pilin girmediği yer yok. Enerjiyi bir formda taşınabilir taşımanız gerekiyor yanınızda. Bunun için de işte küçük hacimlerde büyük ölçüleri saklamaktan geçiyor. Ender toprakta rezerv olarak Çin’den sonra dünya ikincisiyiz. NTO olmazsa uçak uçmuyor demektir ya da o özelliklerini kaybediyor yani.
AKKUYU HIZLANACAK
Akkuyu Nükleer Güç Santrali’ne (NGS) ait bir mutabakat sağlandı. Başta Cumhurbaşkanı’mız olmak üzere bakanlığımız, tarafları bir ortaya getirmek ve sorunları aşmak için ağır bir gayret sarf etti. Kısa vakit içinde çalışmalar kaldığı yerden hızlanarak devam edecek. Akkuyu NGS’de bizim için proje takvimi olmazsa olmazımızdır. 2023’te birinci ünitesini işletmeye almamız gerekiyor.
KARADENİZ’DE ANA SINIR BİTMEK ÜZERE
Karadeniz gazını karaya taşıyacak boru çizgisinde çalışmalar büyük oranda tamamlandı. Bu ayın sonuna kadar ana boru sınırı bitmiş olur. Üç boru döşenecek. Üçüncü çizgi sinyal sınırlarının geçtiği kabloları taşıyacak. Gaye, üç sınırı da yıl sonuna kadar bitirmek.
KIŞIN KAHIR OLMAYACAK
Doğal gaz arz güvenliği konusun da tedarikçiler sevkiyat planına uyduğu takdirde bir sorun yaşamayacağız. Depolarımız dolmak üzere. Tuz Gölü dolu. Silivri de bu ayın sonuna kadar dolmuş olacak. Onu da gün gün takip ediyoruz. İki depo aslında yaklaşık 6 milyar metreküp gazı depolamış olacak. Başta Avrupa olmak üzere birçok ülkede büyük sorun var. Vatandaşlarına daha az gücün tüketilmesi için birçok kararlar alıyorlar. Artık yaptırım noktasına gidiyor. Esasen fiyatlar olağandışı yükselmiş durumda. Bu ezayı yaklaşık 1 yıl öncesinden görmüş ve hem elektrik hem de doğal gaz piyasası için önlemlerimizi o tarihlerde almaya başlamıştık.
TARİFELER YÜKÜ ALACAK
Cumhurbaşkanımızın da sıkça lisana getirdiği, bilhassa dar ve orta gelirlinin yükünü alacak formda tarife çalışmalarını sürdürüyoruz. Doğal gazda konut bazında baktığımızda bugün itibariyle yüzde 80’lik bir sübvansiyon var. Büyük bir sayı. 100 liraya mal ettiğiniz, aldığınız bir eseri 20 liraya satmaktan bahsediyoruz. Biz bütün arz güvenliğiyle ilgili önlemlerimizi aldık. Yaklaşık 30 yıldır bu bölümün içerisindeyim, piyasaları da takip ederim. Ne gazda ne elektrikte global manada bu türlü fiyat artışları hiç yaşanmadı.
Doğu ve Batı ayrımı yapmadan istikrarlı ilgi kuruyoruz
Fatih Dönmez, Özbekistan’da düzenlenen Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) doruğuyla ilgili açıkamalar yaptı. ŞİÖ’yü “Bir yerde Batı blokunun dışında Asya odaklı, Avrasya odaklı bir örgüt” olarak tanımlayan Dönmez, “Dünya iktisadının yeniden yüzde 25-30’u da o örgüte bağlı ülkelerin gelirlerinden oluşuyor. Azımsanacak bir durum değil. O açıdan bizim de Doğu-Batı ayrımı yapmaksızın bağlarımızı istikrarlı bir halde götürüyor olmamız lazım. Zira Türkiye Asya’nın en batısında, Avrupa’nın en doğusundaki bir ülke, yani hem Asyalıyız, hem Avrupalıyız” dedi.
